آزار هیجانی چیست

آزار هیجانی چیست؟
هر نگرش ،رفتار یا قصور در هر جزیی از عمل مراقب که با سلامت روانی یا رشد اجتماعی کودک تداخل دارد، آزار هیجانی است. سایر اسامی آزار هیجانی :آزار کلامی،
آزار روانی ،آزار یا بدرفتاری روانشناختی هستند.دامنه آزار هیجانی می تواند از یک توهین کلامی ساده تا شدیدترین شکل یک تنبیه باشد.در زیرمثالهایی از آزار هیجانی آورده شده است:
- نادیده گرفتن،عدم توجه یا طرد
- کمبود محبت جسمی از قبیل در آغوش گرفتن.
- کمبود تحسین وتمجید،تقویت مثبت یا گفتن" دوستت دارم"
- نعره زدن یا جیغ کشیدن
- تهدید کردن یا ترساندن
- مقایسه منفی با سایرین
- تحقیر کردن،گفتن به کودک که او خوب نیست،بی ارزش است یا خطاکار است.
- بکار بردن اصطلاحات موهن برای توصیف کودک
- شرمنده یا تحقیر کردن
- بکار گرفتن اشکال شدید یا عجیب وغریب تنبیه از قبیل :حبس در کمد دیواری یا یک اتاق تاریک ،بستن به صندلی برای مدت زمان طولانی یا مرعوب کردن.
- کودک ربایی
هر گاه سایر اشکال آزار به وجود می آید تقریبا" همیشه آزار هیجانی نیز موجود است.بعضی از همپوشی هایی که بین تعاریف آزار هیجانی وغفلت هیجانی؛بی توجهی و بی اعتنایی وجود دارد هر دو کودک آزاری محسوب می شود.آزار هیجانی کودکان می تواند از سوی بزرگسالن یا سایر کودکان بزرگتر باشد:
- والدین یا مراقبان
- خواهر یا برادر
- قلدران در مدرسه
- بچه ها در دوره متوسطه که عضو باندهای اجتماعی هستند.
غفلت چیست؟
غفلت؛ قصور در فراهم کردن نیازهای اساسی کودک است.انواع غفلت: جسمی،آموزشی وهیجانی هستند.
غفلت جسمانی فراهم نکردن نیازهای جسمانی برای کودک است شامل:
- عدم تامین غذای کافی، مسکن یا پوشش مناسب برای هر فصل یا هوا
- کمبود سرپرستی(نظارت)
- اخراج از خانه یا امتناع از اجازه به فرد فراری برای بازگشت به خانه
- رها کردن
- محرومیت یا به تاخیر انداختن مراقبت پزشکی
- بهداشت ناکافی
غفلت آموزشی:کوتاهی در ثبت نام کودک در سن اجباری مدرسه یا فراهم کردن آموزش ویژه لازم است.
غفلت هیجانی(روانشناختی): کمبود حمایت عاطفی و عشقی است از قبیل:
- بی توجهی به نیازهای کودک مثل نیاز به محبت.
- قصور در فراهم کردن مراقبت روانشناختی لازم
- خشونت خانوادگی در حضور کودک از قبیل شریک یا همسر
- افراط در مصرف مواد مخدر یا الکل در حضور کودک یا اجازه دادن به کودک برای شرکت کردن در استفاده از مواد مخدر یا الکل.
زمانی که کارشناسان غفلت هیجانی را بررسی می کنند ،متناسب با سطح درآمد خانواده به ارزشهای فرهنگی و استانداردهای مراقبت توجه می کنند که سبب می شود مداخله کردن با مراقبت مناسب باشد.
علامتها و نشانه های کودک آزاری چیستند؟
اگر شما به کودک آزاری مشکوک هستید اما مطمئن نیستید، دسته ای از علامتهای جسمی یا رفتاری که در زیر آمده اند را جستجو کنید. بعضی از علامتهای آزار جسمی:
- سوختگی های بدون دلیل، بریدگی ها یا کبودیها
- نشانه های گاز گرفتن
- رفتار ضد اجتماعی در کودک
- مشکلات در مدرسه
- ترس از بزرگسالان
- افراط در مصرف مواد مخدر یا الکل
- خود تخریبی یا رفتار خودکشی گرایانه
- افسردگی یا خود انگاره ضعیف
بعضی از علامتهای آزار هیجانی:
- یاس و افسردگی
- تنفر
- کمبود تمرکز حواس
- اختلالات خوردن
بعضی از نشانه های آزار جنسی:
- تمایل یا دانش نامناسب داشتن از اعمال جنسی
- اغواگری
- اجتناب از چیزهای مربوط به رفتار جنسی یا عدم پذیرش اندامها یا اعضای جنسی
- کابوس و شب ادراری
- تغییرات جدی در اشتها
- اطلاعات جنسی فراوان یا پرخاشگری بیش از حد
- ترس از یک شخص خاص یا عضوی از خانواده
- کناره گیری و افسردگی
- رفتارهای خودکشی گرا
- اختلالات خوردن
- خود تخریبی
گاهی اوقات در آزار جنسی نشانه های جسمی آشکاری وجود نداردوپزشک برای اطمینان حاصل کردن از آزار می بایست کودک را معاینه کند.
بعضی از نشانه های غفلت (بی توجهی):
- پوشش نامناسب با هوا
- کثیف بودن یا حمام نکردن
- گرسنگی زیاد کشیدن
- کمبود آشکار سرپرستی (نظارت)
علل کودک آزاری چیست؟ چرا شخصی یک کودک را مورد آزار قرار می دهد؟چگونه فردی،کودکی را مورد آزار قرار می دهد؟ همه آزارها عمدی و دلخواه نیستند.چندین عامل در زندگی فرد ممکن است دست به دست هم بدهند تا فردی را بسوی آزار دادن یک کودک بکشانند.ازجمله:
- فشارهای عمومی و محلی
- استرس داشتن بچه در خانواده وقتی قبلا" کسی بچه نداشته است.
- مواجه شدن با یک بچه عقب مانده یا بچه ای با اختلال رفتاری
- یک خاطره شخصی از مورد آزار قرار گرفتن( ضربه روحی و آسیب دوران کودکی)
- استفاده از الکل و داروهای روانگردان
- اختلافات زناشویی
- بیکاری
هیچ کس قادر به پیش بینی این نکته نیست که کدام یک از این عوامل موجب می شود عده ای از افراد کودکی را مورد آزار قرار دهند.یکی از علتهای قابل ملاحظه این است که تمایل به آزار کودک به گذشته بر می گردد.آن دسته از افرادی که در گذشته مورد سوء استفاده قرار گرفته اند زمانی که خودشان والدین یا مراقب می شوند، بیشتر از سایرین تمایل به تکرار این عمل دارند. بعلاوه بسیاری از اشکال آزار و سوءاستفاده از نادانی، انزواوبی توجهی والدین نشات می گیرد.گاهی اوقات فرهنگ (اعتقادی) سنتی باعث آزار می شود. به عنوان مثال اعتقاداتی از قبیل اینکه:
- بچه ها مایملک یا دارایی ما هستند.
- والدین به ویژه پدران ،برای کنترل بچه ها قوانینی مطابق میل خودشان دارند.
- بچه ها باید در برابر سختی های زندگی مقاوم باشند.
- دخترها باید برای تضمین بکارت و ازدواجشان ختنه شوند.
نتایج کودک آزاری چیست؟ کودک آزاری می تواند عواقب وخیم زیر را در بر داشته باشد:
- کودک شما ممکن است دروغگو،بیزار،ترسووانتقام جو شود ،بجای اینکه عشق بورزد و پذیرا باشد.
- کودک شما ممکن است گوشه گیر شود و از شما و افراد دیگر خانواده دوری گزیند.
- کودک شما عزت نفس پایینی خواهد داشت و علاقمند به انجام رفتارهای خودتخریبی می شود.
-رشد روان شناختی و رفتار اجتماعی کودک شما آسیب خواهد دید.
- کودک شما احتمالا" در بزرگسالی بچه هایش را که نوه های شما هستند مورد آزار قرار خواهد داد.
- کودک شما ممکن است در بزرگسالی به شما بی اعتنا باشد و ممکن است شما اجازه نداشته باشید اوقاتتان را با نوه هایتان بگذرانید.
نتایج مورد آزار قرار گرفتن یک کودک بر اساس شدت آزار و محیط پیرامون کودک متفاوت است. اگر محیط اجتماعی خانواده یا مدرسه پرورش دهنده و حمایت کننده باشد، احتمالا" کودک نتیجه یا برونداد بهتری خواهد داشت.
نتایج آزار جسمی: آزار جسمی ممکن است نتایج زیر را در بر داشته باشد:
- ایجاد مشکلات در روابط صمیمانه شخصی
- مشکلات در دوران بزرگسالی با صمیمیت فیزیکی، لمس کردن ،صمیمیت یا اعتماد
- شدت بالای اضطراب، افسردگی،آزار ذهنی، بیماری جسمی یا مشکلات در مدرسه یا محل کار
- تبدیل شدن به یک والد یا مراقب آزارگر.
نتایج آزار هیجانی(عاطفی): آزار عاطفی می تواند منجر به وخامت رفتار ، شناخت، هیجان یا اختلالات روانی شود.
نتایج آزار جنسی:بعضی از نتایج آزار جنسی طولانی:
- عزت نفس پایین
- احساس بیهودگی
- دیدگاهی ناهنجار و تحریف شده از لذت جنسی
- اختلالات شخصیتی
- مشکل در برقراری ارتباط با دیگران
- تمایل به کودک آزاری یا فاحشه شدن
- وسایر مشکلات جدی در دوران بزرگسالی ، هستند.
بسیاری از کودکان بخاطر ترس از تنبیه ، از دست دادن عشق و محبت یا بی آبرو کردن خانواده به خاطر گفتن این راز از اطلاع دادن آزار میترسند.
آیا می دانستید؟
علت عمده مرگ ومیر در کودکان 4ساله و کوچکتر کودک آزاری یا غفلت می باشد؟
بیشتر کودکان توسط افرادی که آنها را می شناسند مورد آزار قرار می گیرند؟
بسیاری از افراد از گزارش دادن کودک آزاری میترسند؟
اغلب آزارهای جنسی احتمالا" هرگز به مقامات با صلاحیت گزارش نمی شوند.[البته در ایران هنوز مقام با صلاحیتی که بتوان کودک آزاری را گزارش داد ایجاد نشده است!!!]
چگونه می توان از کودک آزاری پیشگیری کرد؟ آیا امیدی هست؟
کودک آزاری همچون چرخه ای از نسلی به نسل بعدی تکرار می شود. کودک آسیب دیدههمراه با روند رشد و بزرگسال شدن آسیب را به نسل بعد انتقال می دهدو این الگو را تکرار می کند.تنها راه متوقف کردن این چرخه کار با والدین ،والدین آینده و
سایر مراقبانی است که در جستجوی کمک هستند یا برای دریافت کمک ارجاء داده می شوند.
راههایی که به این منظور پیشنهاد می شوند:
- تهیه برنامه های آموزشی برای تعلیم به همه مراقبان برای تربیت بهتر و مهارت یافتن.
- آگاه کردن مردم از جایگزینهایی بجای رفتارهای آزارگرانه ای که آنها برای کمک به تمایلات آزارگرانه خود در جستجوی آنها هستند.
- آموزش به مردم در مورد کودک آزاری به این خاطر که مردم هر چه زودتر کودک آزاری را گزارش دهند تا از آن ممانعت شود[ این بخش نیز شامل حال کودکان ایرانی نمی شود]
- ایجاد روابط مبتنی بر اعتماد با بچه ها برای اینکه در افشای آزار احساس راحتی کنند تا فرد بتواند به سرعت از آن جلوگیری کند.
پژوهش حاضر یک مطالعه تحلیلی گذشته‌نگر است که به منظور تاثیر طلاق بر بروز رفتارهای نابهنجار نوجوانان در شهرستان بیرجند سال 1372 انجام گرفته است . ابزار گردآوری داده‌ها، پرسشنامه و فرم مشاهده بوده است که در تنظیم آن از آزمون اس .سی.ال 90 استفاده شده است . تعداد 160 نوجوان که 80 نفر آنها بعنوان گروه مورد و 80 نفر گروه شاهد هستند و دارای شرایط مورد نظر پژوهشگر بودند، در این پژوهش شرکت کرده‌اند. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل آماری نشان می‌دهد که میانگین امتیاز افسردگی برمبنای 48 در خانواده گسسته 01ˆ19 و در خانواده پیوسته 68ˆ12 و انحراف معیار در نوجوانان خانواده گسسته 62ˆ8 و در پیوسته 82ˆ8 بوده است . بنابراین امتیاز افسردگی در نوجوانان خانواده گسسته با اختلاف میانگین 33ˆ6 و انحراف معیار 20ˆ0، بیشتر از نوجوانان خانواده پیوسته است . میانگین امتیاز اضطراب برمبنای 32 در خانواده گسسته 1ˆ10 و پیوسته 32ˆ7 و انحراف معیار آن در خانواده گسسته 79ˆ5 و در پیوسته 61ˆ6 بوده است . لذا میزان اضطراب در نوجوانان خانواده گسسته با اختلاف میانگین 68ˆ2 و انحراف معیار 82ˆ0 بیشتر از نوجوانان خانواده پیوسته است . میانگین امتیاز پرخاشگری برمبنای 40 در نوجوانان خانواده گسسته 55ˆ12 و پیوسته 35ˆ7 و انحراف معیار آن در گسسته 67ˆ5 و در پیوسته 03ˆ6 است . لذا میزان پرخاشگری در نوجوانان خانواده گسسته با اختلاف میانگین 2ˆ5 و انحراف معیار 36ˆ0 بیشتر از نوجوانان خانواده پیوسته است . میانگین امتیاز بزهکاری برمبنای 48 در نوجوانان خانواده گسسته 13ˆ6 و در پیوسته 57ˆ2، و انحراف معیار در گسسته 40ˆ5 و در پیوسته 74ˆ2 است ، لذا میزان بزهکاری در نوجوانان خانواده گسسته با اختلاف میانگین 56ˆ3 و انحراف معیار 76ˆ2 بیشتر از نوجوانان خانواده پیوسته است . در مقایسه رفتارهای نابهنجار نوجوانان در خانواده گسسته و پیوسته از دید مربیان دانش‌آموزان نیز با P<0/001 تائید کننده این نتیجه بوده است . همچنین نتایج نشان‌دهنده این است که رفتارهای نابهنجار در نزد نوجوانان دختر و پسر متفاوت است . به این ترتیب که میزان افسردگی و اضطراب با اختلاف میانگین 8ˆ3، و انحراف معیار 41ˆ1 در افسردگی و اختلاف میانگین 14ˆ7 و انحراف معیار 44ˆ2 در اضطراب ، در دختران خانواده گسسته بیشتر از پسران بوده است . میزان پرخاشگری و بزهکاری، با اختلاف میانگین 10ˆ3 و انحراف معیار 51ˆ1 در پرخاشگری، و اختلاف میانگین 57ˆ4 و انحراف معیار 63ˆ3 در بزهکاری، در پسران خانواده گسسته بیشتر از دختران است . نظرات مربیان این دانش‌آموزان نیز با P<0/001 تائید کننده این نتایج بوده است به طور کلی میتوان نتیجه گرفت که میانگین امتیاز رفتارهای نابهنجار در نوجوانان خانواده گسسته 66ˆ47 و در پیوسته 57ˆ30، و انحراف معیار در نوجوانان خانواده گسسته 39ˆ18 و در پیوسته 68ˆ20 است . بنابراین میزان رفتارهای نابهنجار در نوجوانان خانواده گسسته با اختلاف میانگین 09ˆ17 و انحراف معیار 29ˆ2 به میزان 5ˆ1 برابر بیشتر از نوجوانان خانواده پیوسته است . انجام آزمون t بین این دو متغیر یعنی میزان رفتارهای نابهنجار نوجوانان در خانواده گسسته و پیوسته با P<0/001 نشان دهنده وجود اختلاف معنی‌دار آماری بود و نظرات مربیان این دانش‌آموزان هم با P<0/001 تائید کننده این نتیجه است . یعنی طلاق در بروز رفتارهای نابهنجار تاثیر دارد.