روان کولوژِی

روان شناسی و تقسیم بندی انواع عشق

با این که کمتر از ده سال از زندگی مشترک من و شوهرم می گذرد، اما زندگی و رابطه ما بیشتر شبیه زوجی است که سال های بسیاری از ازدواج شان می گذرد.با وجود این که ما از بسیاری جهات تفاهم داریم و از همراهی با یکدیگر لذت می بریم، اما اهل زمزمه ها یا رفتارهای عاشقانه نیستیم!
ممکن است این رابطه در نظر عده ای سنگین و فاقد ظرافت باشد، اما به اعتقاد بسیاری از کارشناسان علوم اجتماعی ما از آن دسته افرادی هستیم که از عشق به دوستی رسیده ایم. عشق برای زوج های دیگر می تواند بسیار متفاوت باشد. عده ای حتی با گذشت چند دهه از زندگی مشترک شان هنوز هم نسبت به یکدیگر احساساتی سرشار از اشتیاق دارند و عده ای پس از گذشت 20 سال هنوز تمام جزئیات آشنایی و ازدواج شان را با وسواس کامل به یاد می آورند. در واقع بنا به گفته متخصصین، در کل شش حالت مختلف برای «عاشق بودن» وجود دارد و شیوع عشق ورزی هر شخص می تواند در دوران یک رابطه تغییر کند.دکتر سوزان هندریک روان شناس، همراه با همسر و دستیار تحقیقاتی خود دکتر کلاید هندریک به مدت 25 سال است که بر روابط اجتماعی افراد تحقیق می کنند. به گفته ایشان با دانستن شیوه عشق ورزی می توان رابطه را ارزیابی نمود و انتظارات واقع بینانه تری نسبت به عشق و رشد آن به دست آورد.
با دانستن این که به چه شیوه ای عشق می ورزید، می توانید رابطه سالم تر و شادمانه تری با همسر خود به وجود آورید پس ببینید که چگونه عاشقی هستید!

عاشق ایثارگر

عده ای مستعد ورود در رابطه ای هستند که در آن بیش از آنچه به دست می آورند، از خود مایه می گذارند. گاهی احساس می کنند که این رابطه به کلی یک طرفه شده است. یک نفر با از خود گذشتگی، مدام در تلاش جلب رضایت و برآورده ساختن نیازهای دیگری است و هیچ زمانی برای مراقبت از «خود»کار نگذاشته است. اگر چنین عاشقی هستید، باید بدانید که خارج از چهارچوب زندگی زناشویی نیز چیزهایی برای لذت بردن هست و سوای همسرتان، دوستان و اقوامی وجود دارند باید زمانی را به انجام فعالیت های مورد علاقه خودتان و معاشرت با افرادی که دوست دارید اختصاص دهید و بد نیست که گاهی این معاشرت ها و فعالیت ها، بدون حضور همسرتان باشد به این ترتیب با ارزش نهادن به خود، رابطه عاشقانه شما نیز تقویت می شود.

عاشق وسواسی

عاشقی است که می خواهد تمام اوقات خود را با معشوقش بگذراند و حتی پس از گذشت سال ها، مدام نگران رابطه و زندگی زناشویی خود است. داشتن چنین همسری می تواند طاقت فرسا بوده یا به خاطر اوج و فرودهای شخصیتی، موجب ناراحتی روحی طرف مقابل شود. آیا این حالات به نظرتان آشنا می آید؟ برای حفظ همسر و زندگی مشترک باید دست از نگرانی برداشته و زمانی برای تنفس به معشوق خود بدهید. به یاد داشته باشید که حتی شیرین ترین ها هم می توانند به مرز «بیش از حد» برسند و دیگر شیرین به نظر نیایند.اگر احساس ناامنی در شما بسیار شدید است، بدون معطلی با یک متخصص مشورت کنید و رابطه خود را بهبود بخشید.

عاشق «بازی»

این دسته، عاشق دوران ناز و عشوه و به دست آوردن دل معشوق هستند. برای آنها تعقیب و گریز ابتدای یک رابطه بسیار جذاب تر است. آنها از یک رابطه طولانی مدت به سرعت خسته می شوند و دوباره به فکر «شیطنت» می افتند. اگر چنین دل بازیگری دارید، وسوسه را از زندگی خود دور کنید و به جای این که در جایی خارج از رابطه فعلی خود به دنبال هیجان باشید، بکوشید که آن را در همین رابطه ایجاد کنید. ببینید که برای ورود به یک رابطه جدید چه قابلیت های تازه ای از خود به نمایش می گذارید - مثلاً ناگهان هوس چرخ و فلک سواری می کنید - سپس آنها را در زندگی مشترک خود پیاده کنید.

عاشق احساساتی

این افراد عاشق «عاشق بودن» هستند. آنها به سادگی به روی زیبا و جذابیت های ظاهری دل می بندند و سپس با از بین رفتن یا تغییر کردن این ظواهر، مایوس می شوند. به خاطر داشته باشید که عشق واقعی نباید با کم شدن موی سر معشوق رو به نقصان بگذارد و احساسات عاشقانه نباید با پختگی رابطه، کمرنگ شود. اگر چنین عاشقی هستید، برای زنده نگهداشتن عشق خود بهتراست قرار ملاقات های عاشقانه و دو نفری بگذارید، برای تعطیلات آخر هفته برنامه ای ترتیب دهید و تعطیلات را با یکدیگر سپری کنید و نگذارید که عشق رومانتیک شما دچار روزمرگی شود.

عشق رفاقت آمیز

اگر در رابطه ای شدیداً رفاقت آمیز هستند که از آن لذت می برید، ممکن است کم کم سر و کله عشق در آن پیدا شود. چنین روابطی ممکن است بسیار کند پیشروی کنند، اما بسیار مستحکم هستند. نکته در اینجاست که نباید فراموش کنید رفاقت در زندگی مشترک همه چیز نیست و باید جرقه هایی از احساسات و تمایلات، آن را زیباتر و هیجان انگیزتر کند.
منبع:نشریه کوچه ما، شماره 12.

حسن زارع چهارشنبه 10 اسفند‌ماه سال 1390 ساعت 11:59 ب.ظ

0 نظر

10 روش فوق العاده جذب برای ازدواج

10 روش فوق العاده جذب برای ازدواج
ازدواج از دهه 70 به بعد پیچیدگی های بیشتری پیدا کرد. انتخاب های بسیار زیادی پیش روی هر کس قرار می گرفت و حس رقابت نیز همواره در حال افزایش بود. لیست زیر به شما در پیدا کردن همسر دلخواه و حفظ رابطه خود با او کمک می کند:
1-قبول کنید به دنبال برقراری رابطه هستید:
افتخار کنید به سن بزرگسالی رسیده اید و نیز به خوبی می دانید نیازمند همسری هستید که ادامه زندگی خود را با او بگذرانید.
2-روابط گذشته را برای خودتان حل نمایید:
سعی کنید صدماتی که در گذشته به شما وارد آمده را فراموش کنید و اگر تقصیر از جانب شما بوده، تلاش کنید از آنها عذرخواهی کرده و طلب بخشش نمایید. اگر بخواهید همواره وقایع تلخ گذشته را در ذهن خود مرور کنید و سعی بر منطقی کردن آنها داشته باشید، مطمئن باشید که کار به جایی نخواهید برد. شما باید از یک رابطه فقط دریافت احساسی داشته باشید. نامه ای بفرستید، تلفن بزنید و از همه اینها بهتر رودررو با شخص مورد نظر صحبت کنید. به خاطر داشته باشید که بخشش و عشق در قلب شما زندگی می کند نه در سرتان.
3-ازتمرین تصویری استفاده کنید:
روی یک تکه کاغذ بنویسید: «من خوشحالم از این که مالک ... هستم» و رابطه ای که آرزویش را می کنید، برای خود توصیف نمایید. سعی کنید احساسات و آرزوهایی را که دارید، در ذهن خود به تصویر بکشید و البته نه فقط در مورد شریک زندگی، بلکه به طور کلی در مورد رابطه تان. در آن سمت کاغذ هم بنویسید: «مطمئن هستم که به تمام خواسته هایم می رسم، به این دلیل که....» و بعد هم تمام حقایق موجود پیرامون آن مطلب را برای خود به رشته تحریر در آورید. این کاغذ را به کسی نشان ندهید، اما آن را در دسترس نگه دارید و به طور مکرر به آن نگاه بیندازید.
4-باور کنید که ازدواج از طبیعی ترین کارها در سراسر دنیاست:
اگر برای به دست آوردن چیزی، بیش از اندازه تلاش می کنید، بهتر است کاملاً ریلکس با قضیه برخورد کنید چرا که طبیعت آنچه را لازم است، انجام می دهد!
5-همان طور رفتار کنید که انتظار دارید دیگری با شما رفتار کند:
درخودتان همان صفاتی را که دوست دارید شریک تان داشته باشد، پرورش دهید و برای ارتقای آنها از هیچ تلاشی مضایقه نکنید: کلاس، آماده سازی، رشد معنوی، رژیم، ورزش و غیره.
6-اگر کاری که انجام می دهید نتیجه بخش نیست، موارد دیگر را امتحان کنید:
خود را از مرزهایی که دور خود کشیده اید، رها سازید. اگر برای مدت زمان بسیار زیادی است که با آدم های متفاوت قرار ملاقات می گذارید، اما به نتیجه دلخواه دست پیدا نمی کنید، به خودتان مدتی فرصت بدهید تا بتوانید راحت تر با مسایل برخورد کنید. اگر جزو افرادی هستید که بیشتر وقت خود را در خانه می گذرانید، کمی به بیرون بروید.
7-به رابطه با همسرتان به عنوان یک امر مقدس نگاه کنید:
ارتباط همسران با هم نشانه مقدسی از عشق حقیقی و سرسپردگی شما، هم نسبت به خودتان و هم نسبت به شریک زندگی تان می باشد.
8-اصوات درونی خود را که موجب تخریب رابطه می شوند، کنترل کنید:
وقت بگذارید و با صدای درونی تان در مورد وقایع گذشته، ترس ها، ناراحتی ها، نگرانی ها، آسیب ها و زخم ها صحبت کنید. با انجام این کار به طور حتم به نتیجه دلخواه خواهید رسید.
9-سعی کنید برای شخص منحصر به فردی که وارد زندگی تان می شود، ارزش و احترام قایل باشید:
آن خانم یا آقای مورد نظر در حال حاضر مشغول زندگی شخصی خود هستند. باید برای آنها انرژی بفرستید تا آنها را پذیرای زندگی مشترک سازید.
10-با روی باز از دیدگاه های جدید استقبال کنید:
هرچه با اطلاعات کامل تری وارد مقوله ازدواج شوید، انتخاب شما صحیح تر و بهترخواهد بود. در این زمینه نیز لازم است از نظرات و آرای دیگران مخصوصاً افرادی که تجربه ازدواج را دارند، آگاه شوید.
منبع:نشریه کوچه ما، شماره12.

حسن زارع چهارشنبه 10 اسفند‌ماه سال 1390 ساعت 11:58 ب.ظ

0 نظر

25 سوال واجب قبل از ازدواج

شمایی که قرار است ازدواج کنید. آیا میزان تطابق خود با موضوعات مختلف را می دانید؟ در مورد خرید منزل و کارهای روزمره چطور ؟ آیا بچه هایی که درآینده دور و بر شما را پر می کنند، در نظر گرفته اید؟ در مورد بزرگ کردن فرزندان چه می دانید؟ به یاد داشته باشید تفاوت های که آنها را پیش بینی نکرده ایم، می توانند آنچنان زندگی ما را تحت الشعاع قرار دهند که فکرش را هم نمی توانید بکنید. همین تفاوت ها و اختلاف های از قبل پیش بینی شده هستند که زندگی مشترک را تخریب می کند. اگر می خواهید در آنیده مشکلات کمتری داشته باشید، قبل از ازدواج این 25 سوال را حتماً از همسر آینده خود بپرسید. البته پاسخ بعضی سوالات به زمان زیادی احتیاج دارد. برای پاسخ به این سوالات بهتر است هر دوی شماوقت بگذارید، نگذارید نداشتن پاسخ برای یک سوال مانع بررسی سایر سوالات شود. یادتان باشد بهترین ازدواج ها بر مبنای پایه و اساس محکم و قوی استوار شده اند.
1-آیا شما می خواهید بچه دار شوید؟ اگر مایلید چند فرزند؟
2-اگر زمانی مشخص شد من یا شما قادر به بچه دار شدن نیستیم، آیا قبول دارید که فرزندی را از پرورشگاه بپذیریم و بزرگ کنیم؟
3-اگر در آینده صاحب فرزند شویم، آیا حاضرید او را به مهد کودک بفرستیم؟ در غیر این صورت چه کسی از او نگهداری خواهد کرد؟
4-آیا مادر باید از شغل خود چشم بپوشد و از فرزندان نگهداری کند؟ در این صورت وضعیت مالی زندگی مشترک به چه وضعی در خواهد آمد؟ آیا مرد خانه قادراست در این صورت زندگی را به تنهایی اداره کند؟
5-تعطیلات را چگونه بگذرانیم؟ آیا برنامه تعطیلات را دو نفری خواهیم گذراند یا حتماً باید با فامیل به تعطیلات برویم؟
6-در مواقعی که جر و بحث پیش می آید؟ چه واکنشی نشان می دهید؟ آیا عصبانی می شوید؟ در صورت عصبانیت چه رفتاری از خود نشان می دهید؟
7-نظر شما در مورد تعهد به زندگی چیست؟ در صورت خیانت از طرف خودتان با من چه واکنشی نشان می دهید؟
8-در مورد فرزندان چه رفتار و انطباقی مد نظرتان است؟
9-عقاید مذهبی شما چگونه است؟
10-در مورد روابط خانوادگی چه نظری دارید؟
11-در مورد مسائل مالی چه نظری دارید؟ درآمد هر کدام از ما چگونه خرج می شود؟
12-هزینه های زندگی بر چه مبنایی تعیین می شود؟ منبع درآمد چگونه است و آیا کفایت زندگی مشترک را می کند؟ آیا امکان پس انداز وجود خواهد داشت؟
13-2 سال، 5 سال، 10 سال و 20 سال آینده خود را چگونه می بینید؟
14-ساعات خواب و بیداری و کارتان چگونه است؟ صبح ها زود بلند می شوید؟ آیا عادت دارید شب ها تا دیر وقت بیدار باشید؟
15-چه کسی مسئول خرید منزل، پخت و پز و تمیز کردن است؟ آیا در این زمینه کمک می کنید؟
16-عادت خرج کردن پول در شما چگونه است؟ هر ماه چه میزان پس انداز می کنید؟
17-آیا در خانواده شما سابقه بیماری روانی وجود دارد؟
18-در مورد مسائل زیر، اهداف طولانی مدت و کوتاه مدت شما چگونه است: شغل، فرزندان، مالکیت منزل و هر نوع متعلقات که به هر دوی ما مربوط است.
19-کجا زندگی خواهیم کرد؟ محل سکونت و منزل ما کجا و با چه شرایطی خواهد بود؟
20-شهر محل سکونت ما کجا خواهد بود؟ آیا این شهر تغییر می کند؟
21-شغل تان به صورتی است که مجبورید شب ها کار کنید؟
22-آیا برای همسر آینده خود محدودیت هایی در ذهن دارید؟
23-وقتی استرس دارید، ناراحتید یا درگیری ذهنی شدیدی دارید، بهترین روش کمک به شما چیست؟
24-اگر در ازدواج مشکلی پیش بیاید، تا چه مدت می توانید صبر کرده و مشکل را حل کنید؟ آیا مساله ای در ذهن تان وجود دارد که اگر در زندگی مشترک بروز کند، به نظرتان غیر قابل ترمیم و جبران است؟
25-پنج روش کوچکی که شما به وسیله آن هر روز می توانید به همسرتان بگویید و نشان دهید که دوستش دارید (البته بدون آن که همسرتان تقاضا کند) چیست؟
منبع:نشریه کوچه ما، شماره12.

حسن زارع چهارشنبه 10 اسفند‌ماه سال 1390 ساعت 11:57 ب.ظ

0 نظر

ازدواج و بهداشت روانى

ازدواج و بهداشت روانى
چکیده

خانواده اولین واحد تشکیل دهنده اجتماع است. خداوند اولین انسان سمیع و بصیر را ، که به عنوان پیامبر و پدر همه انسان ها در زمین تمکّن داد، برایش همسرى تعیین کرد. آن ها نخستین هسته اصلى خانواده را به وجود آوردند و به تدریج زمین را آباد ساختند و مردان و زنان بسیارى در زمین پراکنده شده ، کارها را تقسیم کردند. خانواده اصالت پیدا کرد و هر فرد براى بقاى خود و نوع، وظایف خاصى عهده دار گردید. هرقدر جمعیت کره زمین زیادتر شد ، شکل زندگى و خانواده تغییرات عمیق ترى پیدا کرد و نیازهاى انسان بیش تر و متنوع تر شد. نیاز غریزى و گرایش به سوى جنس مخالف همیشه و در تمام موجودات وجود داشته است. اما ادیان الهى و در نهایت، اسلام به این نیاز تقدّس بخشیدند. انسان علاوه بر بیمارى هاى جسمى، ناراحتى هاى روانى هم دارد. یکى از راه هاى یافتن آرامش و سلامت بهتر روان، اقدام به یافتن همسر و تشکیل خانواده است.

خانواده

ساده ترین، کوچک ترین و قدیمى ترین شکل جامعه انسانى "خانواده " است.1 خانواده کوچک ترین واحد بنیادى جامعه نوین است.2 "خانواده " در لغت از دو جزء "خان " به معناى منزل و سرا و "واده " به معناى اهل منزل تشکیل شده است. پس در جمع، همه کسانى که در خانه هستند، عضو خانواده مى باشند. در تعریفى دیگر، مى گویند: خانواده عبارت از روابط جنسى معیّن و بادوامى است که تولید اطفال و پرورش آن ها را به عهده دارد. بحث در این زمینه گسترده است، اما آنچه مسلّم است این که خانواده از مجموعه اى افراد تشکیل مى شود و قسمتى از شبکه بزرگ تر به نام جامعه است.3
خانواده از ابتداى پیدایش حیات انسان در زمین تا امروز تحولاتى عمیق یافته و عوامل گوناگون دینى، اقتصادى، سیاسى و زیست محیطى موجب این تغییرات و دگرگونى ها شده اند. هدف ما در این مقاله تجزیه و تحلیل و کنجکاوى در این تحولاتنیست، که این مقوله نیاز به تحقیق عمیق جامعه شناسى دارد، بلکه هدف ما از این مطالعه درباره خانواده، بیان ارزش و اهمیت آن، خانواده در ادیان الهى به ویژه اسلام، مشکلات و نابسامانى هاى خانواده در جهان امروز، ازدواج نخستین سنگ بناى ایجاد خانواده، و تأثیر ازدواج بر رفع ناهنجارى هاى روانى و کمک مؤثر در بهداشت جسمى و روانى است.

ارزش و اهمیت خانواده

هزاران سال کره زمین زیستگاه جانداران بسیار بود و شاید جاندارانى شبیه انسان در زمین بودند که حیاتشان چندان تفاوتى با سایر جانداران زمین نداشت، تا این که خداوند مخلوقى به نام آدم در زمین مستقر ساخت و براى رفع تنهایى و آسایش و آرامش او، همسرى به او داد و از ازدواج این دو موجود انسان هاى بسیارى در زمین پراکنده شدند.4 جامعه شناختى و زیست شناختى و تشریح مقایسه اى (تطبیقى) و پیوستگى انواع و خلقت تدریجى و نظرات موافق و مخالف و کلام درباره کینونیّة الانسان الاولى5 فرصتى دیگر مى طلبد و هر نظریه اى درباره خلقت انسان و تداوم آن تا به امروز اثبات شود، موجودیت بحث حاضر را دچار مخاطره نمى کند و ارزش و اهمیت آن را تغییر نمى دهد.
انسان موجودى است اجتماعى، در بهترین قوام آفریده شده (تین: 14)، خلیفه خدا در زمین (بقره: 30)، مسجود ملائکه (اعراف: 11)، مخلوق برتر (بقره: 30ـ33)، مشرّف به تشریف روح الهى (حجر: 29)، واجد عقل، فکر، استعداد، هوش، عواطف، احساسات، ادراک، حافظه، تخیّل و ده ها امتیاز دیگر و در نهایت، اراده و قدرت اخذ تصمیم و نیز قوّه نطق و بیان به او عنایت شده (الرحمن: 3) و از مسؤولیت هاى مهم او اقدام به عمران و آبادى زمین است. (هود: 61) مخلوقى به این عظمت بیهوده رها نشده و براى هدایت و ارشاد او، افرادى مأموریت یافته اند که آنان را "نبى " و "رسول " نامیده اند. این مأموران الهى وظایف گوناگونى داشته اند. تعداد کمى با کتاب و کلام وحى و سلاح اعجاز، مأمور هدایت گروه هاى بزرگ از مردم بودند و شمار کثیرى مأمور ناحیه یا بخش یا گروهى کوچک بودند و نام معدودى از آنان در کتاب هاى مقدّس و از جمله قرآن کریم ذکر شده است. همه انبیا بشر را به تشکیل خانواده و انتخاب همسر راهنمایى کرده اند. در جاى جاى کتاب مقدّس (تورات و انجیل)، عناوین احترام به ازدواج توسط والدین، ازدواج فامیلى، تأسیس ازدواج، ترغیب به ازدواج، جشن ازدواج، جشن عروسى و عناوینى مانند این در فصل هایى مانند رساله اول تیموتائوس، امثال سلیمان، رساله به عبرانیان و رساله اول به قرنتیان و ده ها مورد دیگر درباره عفّت زنان و موارد اخلاقى دیگر اشاره شده است.6
در آثار باقى مانده از زرتشت درباره پاک دامنى و درباره زنان پیر و جوان سخن گفته شده و خانواده و عفّت و شرافت به بزرگى یاد شده است.7
آثار موجود از عرفان هند و هندوان از جمله گزیده اوپه نیشدها در جاى جاى، به زوجیت و خانواده عزّت نهاده، در بخش نخستین "تقدیس خواندن سامه ویدا " از علاقه زوجیت سخن گفته و در بخش چهارم "مناجات و مراسم براى تناسل "، درباره مراسم ازدواج و داشتن فرزند نیکویى که بتواند ویدا را بخواند و به سن کمال برسد سخن گفته است.8
در مجموعه جوگ باسشت، داشتن فرزند و حسب و نسب پسندیده موجب افتخار دانسته شده است.9
آنچه در کتاب آسمانى خودمان، قرآن، آمده در بحث اهمیت و ارزش ازدواج در اسلام مطرح خواهد شد.
مباحث مربوط به خانواده بیش از همه، در جامعه شناسى مطرح شده و بیش تر مؤلّفان کتاب هاى جامعه شناسى فصل یا فصل هایى به خانواده اختصاص داده اند. کتاب هاى اخلاقى هم خانواده را ارج نهاده، آن را سنگ بناى جامعه خوب و منظم و "مدینه فاضله " نامیده اند. جامعه شناسان خانواده را از مهم ترین نهادهاى اجتماعى مى دانند و نقش خانواده را در بروز یا بهبود و یا عدم ظهور بیمارى هاى روانى، در مرتبه اول مى دانند اصولا نهادهاى اساسى اجتماعى، که مقام برتر را دارند، عبارتند از: خانواده، اشتغال، دین و سیاست. معمولا این مفاهیم ذیل مقوله "فرهنگ و ارزش ها " مطرح مى شوند.
همه این عناوین و مطالب دلیل بر آن هستند که خانواده در صعود و سقوط ملت ها و ساخت هاى اجتماعى نقش درجه اول دارد. خانواده در متعادل ساختن رفتار افراد و رشد استعدادها و رشد جسمى و عقلى افراد خود، سازگارى اجتماعى، رشد شخصیت و اجتماعى نمودن افراد خود، وظیفه سنگینى دارد و در یک کلمه، موجب بقا یا فناى جامعه مى شود.
اولین مؤسسه اى که فرزند را به زندگى اجتماعى آشنا مى کند خانواده است. تغییرات خانوادگى، شکل خانواده و ارتباط اعضا با یکدیگر، جوّ عاطفى خانواده، موقعیت اجتماعى خانواده (ارزش ها، تمایلات و طرز تفکرها)، عادات چه زشت و چه زیبا، همه از خانواده نشأت مى گیرند. یکى از ارکان سه گانه تعلیم و تربیت خانواده است.10 بحث درباره خانواده و تعلیم و تربیت، همانندسازى بچه ها، تلقین پذیرى و سایر مسائل تربیتى هر یک به مقالات مستقلى نیاز دارد.

ازدواج و خانواده در اسلام

ازدواج یک سنّت لایتغیّر الهى است. ازدواج نه تنها در بین انسان ها، بلکه تمام در موجودات جاندار به شکل هاى گوناگون وجود دارد. گیاهان (با عمل لقاح و گرده افشانى)، حیوانات از کوچک ترین آن ها تا حیواناتى بزرگ مانند کرگدن، فیل، شتر; پرندگان، آبزیان، نهنگ ها; حیواناتى که نزدیک ترین جانداران به انسان هستند مانند میمون ها، همه توالد و تناسل و تکثیرشان حاصل رابطه جنسى نر و ماده است. به قول جلال الدین رومى:
بهر آن میل است از ماده ز نر *** تا بود تکمیل کار همدگر
میل اندر مرد و زن حق زان نهاد *** تا بقا یابد جهان زین اتحاد
مطالعه تاریخ اجتماعى ملت ها و تاریخ ادیان، تحولات و تغییرات خانواده و همسرگزینى را براى ما شرح مى دهد، که این امر مقدّس همسرگزینى چگونه دچار دگرگونى هاى نفرت انگیز شده، زنان غالباً به عنوان وسیله اى در دست مردان یا همچون کالا خرید و فروش شده اند. حال زن نزد اقوام و ملل گوناگون، در آثار باقى مانده از مورّخان و جامعه شناسان و مردم شناسان جاى تأمّل و تفکر دارد. داشتن چند همسر به وسیله مردان و داشتن چند شوهر ـ که به ندرت دیده مى شود و سابقاً در بعضى نقاط دنیا جریان داشته است ـ تا برسد به تک همسرى، سیر مسأله ازدواج را روشن مى کند.

آثار و فواید ازدواج

ازدواج امرى فطرى است. در این مختصر، به فواید ازدواج از دید اجتماعى، اقتصادى و موارد مشابه اشاره مى شود و فایده ازدواج از دید روانى و بهداشت روانى مستقلا ذکر خواهد شد.
علّامه طباطبائى در زمینه حقوق زن در ملل گوناگون و از جمله تمدن غرب، بحث مفصّلى در جلد چهارم تفسیر شریف المیزان (دوره چهل جلدى) دارند که به اختصار به آن اشاره مى شود:
عمل ازدواج از اصول کارهاى اجتماعى است و ازدواج از بدو پیدایش بشر بوده و هریک از دو انسان (مرد وزن) مجهّز به دستگاه هاى خاص خلقت براى ازدواج هستند و تمام احکام مربوط به حقوق مرد و زن و ارث و مهریه و طلاق بر اساس همین اصول است.11
ادیان و حکومت ها و در نهایت، سازمان ملل اساس ازدواج را بر تشریک مساعى زن و مرد قرار داده اند. اگرچه همه ادیان الهى اصول اخلاقى را محترم شمرده اند، اما آنچه را اسلام بیش از همه تأکید نموده، فراموش کرده اند. فطرت انسان مایل به ازدواج است. اصول انسانى و مسلّم ازدواج نزد همه ملت ها محترم است. ازدواج موجب جلوگیرى از زنا و فحشا مى شود. مسأله ازدواج و تشکیل خانواده آن قدر اهمیت دارد که علماى مذاهب، جامعه شناسان، حقوقدانان، روان شناسان و علماى تعلیم و تربیت، زیست شناسان و کسانى که در زمینه فرهنگ جهانى و فرهنگ قومى و ملّى و قبیله اى و علوم اقتصادى و سیاسى مطالعه و تحقیق مى کنند، بخش مهمى از مطالعات و تحقیقاتشان، مستقیم یا غیرمستقیم، به امور ازدواج و جوانان اختصاص دارد. اکنون جهان شاهد بروز و ظهور بیمارى مهلک و کشنده و نابودکننده نسل و حرث آدمیان، به نام "ایدز " است و پزشکان به شدت مشغول مطالعه راه هاى مبارزه با بیمارى هاى ناشى از مقاربت هاى غیرصحیح جنسى و فحشا هستند و هنوز نتوانسته اند آثار شوم سوزاک و سفلیس را برطرف کنند. این بیمارى بدون آن که مرز و تمدن بشناسد بشریت و خانواده ها را به مخاطره افکنده اند. همه خیرخواهان انسان و پزشکان متفق القول اند که غرق شدن در منجلاب بى عفّتى و آزادى هاى جنسى موجب پیدایش این بیمارى ها شده است. اگر وضع ارتباطات جنسى به ویژه آمیختن با مواد مخدر و پشتوانه ملى جنایت کاران مافیایى همچنان ادامه پیدا کند، نتیجه اى جز نابودى در انتظارمان نخواهد بود.
ازدواج پیوستگى عقل و روح و جسم مرد و زن با یکدیگر است. تمایلات جنسى جزو اساسى یک ازدواج کامل هستند و ضرورت دارند، ولى بى نهایت مهم نیستند.12 امروزه روان شناسان عقیده دارند در مسأله زناشویى تملّک یا مورد تملّک قرار گرفتن مخالف شؤون انسان هاست و باید هرفرد چه مرد و چه زن، خود را از آنِ کسى بداند و جزئى از وجود او شود تا براى هر دو طرف شور و شعف ایجاد گردد. اگرچه این بحث دامنه گسترده اى دارد، اما به همین مختصر اکتفا مى شود.

آثار و فواید ازدواج در اسلام

اسلام براى ازدواج تقدّس قایل است; مقررات و تشریفات خاصى براى آن در نظر گرفته شده است. ازدواج راهى براى رسیدن به کمال است. براى احتراز از تکرار مطالب، اهمیت ازدواج و اصل همسرگزینى در اسلام به شرح ذیل تقسیم بندى مى شود:

الف. ازدواج در اسلام از دید اجتماعى و سیاسى

هریک از افراد جامعه شؤون و وظایفى دارند; در جامعه اى که زندگى مى کنند داراى حقوقى هستند که باید محترم شمرده شوند و متقابلا مسؤولیت هایى (فردى و اجتماعى) به عهده دارند. یکى از اهداف مهم انبیاى الهى آشنا کردن افراد به وظایف و مسؤولیت هاى خودشان بوده است. مردم امّت واحدى بودند، خداوند انبیا را برانگیخت با بشارت و انذار، و همراه آنان کتاب (مجموعه قوانین) نازل نمود تا در میان مردم به حق قیام کنند. (بقره: 213)
اسلام در تمام شؤون اجتماعى، به زن و مرد حقوق برابر داده است. هرگاه مرد یا زن عمل صالح همراه با ایمان انجام دهند به حیات طیبّه مى رسند. (نحل: 97) و خداوند انسان را از دو جنس زن و مرد آفریده و آنان را به شعوب و قبایل تقسیم کرده است تا از یکدیگر باز شناخته شوند. (حجرات: 13) کلام الهى قریب 240 مرتبه در قرآن کلمه "ناس " را به کار برده که در تمام موارد، زنان و مردان را شامل است.
در قضیه "مباهله " با نصاراى نجران، مقرّر شد زنى از مسلمانان به همراه بچه هایش و مردى که به منزله نفس رسول الله باشد به همراه رسول خدا و در مقابل نیز همین ترکیب از نصارا یکدیگر را نفرین کنند که قضیه به نفع مسلمانان پایان یافت (آل عمران: 61) و روحانى مسیحى حقّانیت رسول الله(صلى الله علیه وآله)را پذیرفت.
خداوند به وسیله یک زن و یک مرد انسان هاى بسیارى در زمین پراکند. (نساء: 1)
کسانى که در زمینه ارث انتقاد مى کنند، متأسفانه عمیقاً مسأله را بررسى و مطالعه نکرده اند. به قول علّامه طباطبائى مهم استفاده از ارث است که پسر و دختر برابر استفاده مى کنند. ملاک برترى مرد یا زن تقواست. خداوند عمل هیچ عاملى را، چه مرد باشد و چه زن، ضایع نخواهد کرد. (آل عمران: 195)
اسلام لباس زواج را براى بندگان لباس افتخار دانسته، تصریح دارد که کانون گرم خانوادگى موجب آسایش و زدودن غبار اندوه از سیماى زندگى است.13
همان گونه که ملاحظه مى شود، اسلام زن و مرد را از لحاظ تدبیر شؤون زندگى به وسیله اراده و کار، مساوى مى داند، هر دو در تأمین نیازمندى ها و استفاده از امکانات مساوى اند. آنچه مسلّم است این که در بعضى از امور اجتماعى، اهمیت زن و مرد هرکدام شکل خاصى دارد; زن فرزند به دنیا مى آورد و لطافت و حساسیت دارد و مرد داراى قدرت بدنى و استحکام عقلانى بیش تر است. ملاک برترى هریک از زن و مرد کارهایى است که از نظر ساختمان وجودى (فیزیولوژى) و موقعیت اجتماعى و صنفى باید انجام دهند. (نساء: 32)14
عمل ازدواج از اصول کارهاى اجتماعى است که در اسلام، پایه و اساس آن بر فطرت و تأمین نیازهاى جسمى و تکمیل یکدیگر نهاده شده، منظور اصلى از آن بقاى نوع و دوام آن است. سایر احکامْ فرع بر اصل مذکورند. قوانین کنونى بشر و سازمان ملل دایره محدودى دارند و اساس آن ها بر تشریک مساعى زن و مرد قرار دارد و متعرّض سایر احکام مانند حجاب و عفّت نشده اند. این ادعاها دعوت به اجتماع مى کنند، اما به اجتماع هر فرد با فرد دیگر به هر صورتى که باشد، نه آن گونه همبستگى که براساس فطرت است، بخصوص رابطه عمیق عاطفى میان مرد و زن که در نهایت منجر به تولید مثل و داشتن فرزند مى شود.

ب. ازدواج در اسلام از نظر قرآن و حدیث

ابتدا آیات قرآن: اول. احیاى حقوق فطرى زنان با توجه به آیاتى که ذکر شد، ارث، عمل صالح، یافتن حیات طیبّه، آزادى در استفاده از اموال شخصى حتى مهریه، مشخص ساختن حقوق، وظایف و مسؤولیت هاى هر کدام از زن و مرد; (نساء: 124 / مؤمن: 40 / آل عمران: 195)
دوم. جلوگیرى از قتل، خفّت، خوارى و تحقیر زنان (نساء: 32)، سرزنش از خوار شمردن دختران (نحل: 59) زن مانند مرد عضوى است از خانواده که فرزند مى آورد. (نساء: 1)
سوم. زن باعث روشن شدن خانه و آوردن فرزند مى شود. (بقره: 222)
چهارم. زن کالاى خرید و فروش نیست، این مرد است که به خواستگارى مى رود و مهریه مى پردازد و معیشت و مسکن زن را تأمین مى کند و زن حق دخالت در آنچه را به دست آورده است، دارد. (نساء: 32)
پنجم. حرمت ساختمان وجودى زن رعایت شده; در ایام عادت ناراحت است و نباید اذیت شود. اگر همسرش بمیرد، پس از ایام عده مى تواند ازدواج کند. در همه حال، باید فطرت رعایت شود.
ششم. زن در شؤون زندگى فردى و اجتماعى، مانند مرد داراى حرمت و استقلال است،15 با این تفاوت که غالباً اسلام امور عاطفى و پرورشى و تربیتى را به زنان، و جنگ و جهاد و قضاوت را به مردان واگذار کرده است.
هفتم. به رعایت حقوق زنان، به ویژه در رابطه با عفّت و پوشش و پرهیزگارى سفارش شده است; زیرا مصالح اجتماع ایجاب مى کند که زنان پوشیده باشند. در غیر این صورت، زشتى ها و فساد فراوان مى شوند. قرآن "حجاب " را به صراحت سفارش کرده16 و حتى در مواردى مردان را نیز به پوشش توصیه کرده است.
اما احادیث، احادیث نیز درباره زنان و مسائل آنان از قبیل ارث، حالات خاص جسمى (حیض و نفاس و استحاضه) و ازدواج موقت (متعه) و دایم و تمام مسائلى که حول زندگى زناشویى است، در کتب مهم شیعه و سایر مذاهب اسلامى نقل شده، در میان شیعه دوازده امامى کتاب هایى همچون جواهر الکلام، محجّة البیضاء، فروغ کافى، وسائل الشیعه، شرح مرحوم مجلسى بر من لا یحضره الفقیه و بحارالانوار و در کتب اهل تسنّن، صحاح ستّه کلیه احادیث را نقل نموده اند. در ذیل، به چند حدیث مهم اشاره مى شود:
در حدیثى پیامبر مى فرماید: "خداوند هیچ بنیانى را بیش تر از بنیان ازدواج دوست ندارد.17
همچنین مى فرماید: "کسى که ازدواج کند، نیمى از دینش را حفظ کرده است. "18
امام صادق(علیه السلام) از پدر بزرگوارش نقل مى کند: "دو رکعت نماز متأهّل از هفتاد رکعت فرد نماز مجرّد بهتر است. "19
امام باقر(علیه السلام) مى فرماید: "جهاد زنان خوب شوهردارى کردن است. "20
امام صادق(علیه السلام) نیز به زنان سفارش مى فرماید که با همسران خود نیکى کنید و به مردان نیز مى فرماید: خدا رحمت کند کسى را که رابطه اش را با همسرش نیکو گرداند.21
رسول اکرم(صلى الله علیه وآله) در حدیثى مى فرماید: "خوبان شما کسانى هستند که با همسرانشان نیکى کنند و من براى همسرانم بهترین شما هستم. "22
امام رضا(علیه السلام) هم مى فرماید: "بر آن که بدو نعمت داده شده لازم است به زندگى خانواده اش توسعه ببخشد. "23
سلمان و ابن عباس به نقل از رسول اللّه نقل کرده اند که "از ثمرات ازدواج به دست آوردن فرزندى است که دوستدار حضرت على(علیه السلام)و اهل بیت او باشد. "24

بهداشت روان و ازدواج

انسان ترکیبى از جسم و روان است. جسم بیمار مى شود و براى بهبود آن همواره دانشمندان به مطالعه و تحقیق پرداخته اند، حتى براى اجزاى بدن، مانند گوش و دندان و بینى و حلق، افرادى متخصص و فوق تخصص هستند. بیمارى جسم ترحّم آور است; به محض این که کسى آسیب ببیند، غالباً همه افراد تلاش مى کنند تا او را به مرکز درمانى منتقل کنند، اما بیمارى روان تمسخرآور است و افراد نامطلع این بیماران را "دیوانه " مى نامند و حرکات و رفتارشان را مى نگرند و مى خندند. علاوه بر این، در سوابق فرد هم منعکس مى شود و در امورى مانند اشتغال، ازدواج و موارد دیگر تأثیر مى گذارد، در حالى که باید به بهداشت و سلامت روان توجه بیش تر کرد.
ازدواج امرى است که فوق العاده بر بهداشت جسم و روان تأثیر مى گذارد. اگرچه مطالعات و تحقیقات روان درمانى و بهداشت روانى موارد متعددى را بیان مى کند، اما در این جا فقط به آنچه در قرآن و احادیث ذکر شده است بسنده مى شود:
1. تأمین محبت: عدم تأمین این نیازها در رفتار اختلال ایجاد مى کنند که از جمله آن ها نیازها محبت است. محبت نمودن و مورد محبت واقع شدن (تحابّ) یکدیگر را دوست داشتن است. مُحابّه هم کسى را به دوستى گرفتن است. محبت سه وجه دارد:
الف.خرسند شدن و لذت بردن; مثل محبت مرد نسبت به زن;
ب. بهره مندى معنوى;
ج. محبت براى فضیلت و بزرگى.
خداوند مى فرماید: "و مِن آیاته اَنْ خَلَقَ لَکُم مِنْ انفُسکم ازواجاً لِتَسکنوا الیها وَ جَعَل بینکُم موّدةً و رحمة انَّ فى ذلک لآیات لقوم یتفکرون. " (روم: 21); از نمونه آیات پروردگار آن است که براى شما از جنس خودتان (از نفوس خودتان) همسرانى آفرید تا آرامش بیابید و بین شما مودّت و رحمت قرار داد. براى افرادى که صاحب اندیشه اند در این امر نشانه هایى است.
پیش از شرح کلمه "ودّ " و تسکین و رحمت به یکى دو حدیث اشاره مى شود:
"قولُ الّرَجل للمراءَ انّى اُحبکَ لا یذهب مِن قلبها ابداً. "25
در فصل مستقلى از وسایل الشیعه تحت عنوان "استحباب حب النساء " دوازده حدیث آمده که ترجمه آزاد بعضى از آن ها ذکر مى شود: ازدیاد ایمان مؤمن، علاقه او به زنان (خود) است. از اخلاق انبیا، دوست داشتن زنان بود. رسول الله(صلى الله علیه وآله) فرمود: از دنیاى شما بوى خوش و زنان را مى خواهم. نور چشم من در نماز و دوست داشتن همسرانم است. امام صادق(علیه السلام) فرمود: هرقدر زنان (همسر و محرم) را بیش تر دوست بدارى، در ازدیاد ایمان کوشیده اى. البته اسراف و افراط در محبت هم ناپسند است.
"وُدّ " به معناى تمنّا، آرزو داشتن، دوستى از روى عشق و محبت از صفات پروردگار ودود است.
خداوند پاداش عمل صالح همراه با ایمان را "وُدّ " قرار داده است. (مریم: 96) محبّت و مودّت آن قدر مهم است که خداوند فرمود: "بگو مزد رسالت از شما نمى خواهم، مگر این که نسبت به اهل بیت مودّت داشته باشید. " (شورى: 23)
"سکن " هم آرامش یافتن است; مانند آن که درباره نماز فرمود: "اِنَّ صلاتَک سَکن لهم. " (نحل: 80) شب را هم براى تسکین و آرامش آفرید. سکینه، که آرامش قلب و دل است، در قرآن آمده و نیاز به بحث مستقل دارد.
"رحمت " نرمى و نرم خویى و نیکى کردن به طرف مقابل است.26 احسان و نیکى معانى بیش ترى دارند و به قدرى مهم هستند که خداوند هم "رحمن " (براى همه مخلوقات در دنیا) و هم "رحیم " (در آخرت) است. توجه عمیق به این سه مفهوم در زندگى خانوادگى عظمت "آیه " بودن آن براى افراد صاحب فکر و اندیشمندان را روشن مى سازد. کافى است در همین یک آیه دقت کنیم و به عظمت بهداشت روانى و ازدواج پى ببریم. محبت منشأ عفاف و پاک دامنى هم هست و موجب ثبات خانواده و اجتماع مى شود.
2. توسعه اقتصادى: معمولا بخشى از پریشانى ها و ناراحتى ها به سبب فقر و نداشتن امکانات مادى هستند. خداوند مى فرماید: "انْ یکونوا فُقراءَ یُغنِهِم اللّهُ مِن فضلِه. " (نور: 32) حسن تدبیر در اداره منزل، صرفه جویى و جلوگیرى از اسراف و تبذیر موجب اعتدال در امور زندگى و در نهایت، ایجاد سازگارى و تعادل شخصیت است.
3. تأمین بهداشت تن: نیاز به ازدواج امرى تکوینى است. هر دختر و پسر بالغ نیاز به ازدواج دارد. احادیث در این باب بسیارند. سرکوبى غرایز و یا اطفاى آن، بخصوص غریزه جنسى از راه هاى غیر مشروع از قبیل زنا، لواط و استمنا، موجب بروز انواع بیمارى هاى جسمى و روانى و فساد در اجتماع مى شود. هرگاه آز و حرص و شهوت و تمایل به هوس آدمى را گرفتار سازد، به شخصیتى نامتعادل و ناموزون و ناهماهنگ مبتلا مى گردد.
بوى کبر و بوى حرص و بوى آز *** در سخن گفتن بیاید چون پیاز (مولوى)
این وضعیت را اسلام با کلماتى مانند فاسق، تبه کار، منحرف، مجرم، بدخواه و بدکار نام برده و اسلام براى اصلاح روانى این چنین ناسالم، توبه و اصلاح رفتار ناسازگار را پیشنهاد کرده و "وقایه " در برابر شحّ نفس را سفارش مى کند. "وَمَن یوق شحَّ نفسه فاولئک هُمُ المفلحون " (تغابن: 16). مُسکّن این دردها و عقده ها و راه مبارزه با تمایلات هوسناک "ازدواج " است.
4. تأمین بهداشت روان: روان شناسان ثابت کرده اند که اختلالات روانى و روان نژندى ها همه اختلال در جنبه هاى گوناگون شخصیت هستند. امام على(علیه السلام)رفتارها را به کفر، نفاق و ایمان تقسیم مى کنند، سپس کفر را بر چهار پایه (اربعة دعائم) و هر یک از پایه ها را نیز تقسیم مى نمایند.27 امام صادق(علیه السلام)نیز 75 رفتار بهنجار را در مقابل رفتارهاى مرضى نام برده اند.28 و هنگامى که روان شناسان اسلامى از راه هاى تنظیم رفتار بهنجار صحبت مى کنند، پاسخ آن را در داشتن همسر و فرزند و خانواده با محبت مى یابند. اگر تبادل محبت نباشد، انسان غریب است. امام على(علیه السلام) مى فرمایند: "فقدَ المحبّة غُربه. "29
5. مبارزه با تمنیات نفس امّاره: ازدواج اولین مرحله خروج از فردگرایى است. احادیث فراوانى در زمینه نهى از عزوبت (بدون دلیل شرعى) وارد شده اند; از جمله آن که دو رکعت نماز متأهّل از هفتاد رکعت عزب افضل است و در حدیث دیگرى، دو رکعت نماز متأهّل از نماز خواندن عزب در شب و روزه دارى در روز برتر دانسته شده است.30 مفهوم مخالف آن این است که تجرّد و تنها زیستن پسندیده نیست.
در هر آن چیزى که تو ناظر شوى *** مى کند با جنس سیر، اى معنوى
در جهان هر چیز چیزى جذب کرد *** گرم گرمى را کشید و سرد، سرد. (مولوى)
برخى آیات کریمه الهى به این موضوع اشاره دارند:
ـ "انّه خلَق الزّوجین الّذکر و الانثى " (نجم: 45);
ـ "فجعل منهُ الزوجین الذّکر والانثى " (قیامه: 39);
ـ "وما خلقَ الذکرُ و الانثى " (لیل: 3);
ـ "لَقد ارسلنا رُسُلا مِن قلبک و جعلنا لهم ازواجاً و ذریّة " (رعد: 3);
ـ "فجعلهُ نسباً و صهرا. " (فرقان: 54)
مفاهیم الفت، نفرت، جذب و دفع، متابعت و تعلّق، همه مفاهیمى هستند که در جریان رشد اتفاق مى افتند و رشد شامل وجدان و شخصیت و صفات و عادات و اخلاق و مبانى رفتار و محیط و اشتغال و هماهنگى با ارضاى حوایج و دیگر خصوصیات هم هست. در نتیجه، ازدواج در رابطه با امور ارزشى و اخلاقیات مانند بقاى نوع، رفع ترس و دلهره، تألیف قلوب، تعدیل روان و شخصیت سالم و سازگارى اجتماعى، اعتقاد و اعتماد بر فضل عمومى پروردگار بر بندگان، بخشش، هدیه، نحله الهى، برکت براى مرد و زن و حتى دو فامیل، یافتن معرفت بیش ترى براى زندگى در رابطه با حقوق زن یا مرد، روش صحیح تربیت فرزند، گزاردن حقوق والدین و کمک به روان سالم مطرح مى شود.

مسائل شهوى و تمایلات نفسانى

این موضوع نیاز به مقاله اى مستقل دارد، به ویژه از زمانى که نظریه "میل جنسى " فروید به عنوان یک اصل وارد موضوعات روان شناختى و روان کاوى شد. براى رعایت اختصار، تنها به چند نکته در این زمینه اشاره مى شود، اگرچه آدلر و یونگ، دو تن از شاگردان فروید در حیات او به نظریه "میل جنسى " وى پاسخ گفتند.
شهوت جنسى عامل مهمى براى ادامه حیات، تلاش و کوشش و کسب و کار و درآمد، به ویژه براى افراد متأهل، است. مطالعه شرح حال کسانى که تمایلات شهوى و جنسى شان را نابود کرده اند و یا از نظر خلقت ناقص بوده اند، بسیارى از انحرافات رفتارى شان را بر محققان ثابت مى کند. شهوت و میل جنسى انگیزه ذاتى رفتار انسان است و اگر به شیوه صحیح ارضا نشود، ممکن است بر فطرت و عقل و کل شخصیت تسلط پیدا کند و ـ همان گونه که اشاره شد ـ اگر شهوات بر انسان مسلّط شوند و از راه صحیح ارضا نگردند، موجب هتک حرمت و حدود الهى و نیز بیمارى هاى روانى خطرناک مى شوند. در سوره "نساء " پس از اشاره به روش هاى سوء گذشتگان، غرض از تشریع احکام گذشته و مصالح آن ها را یاداورى مى کند و مردم را به روش زندگى انبیا و اولیا و حذف ناهنجارى ها رهنمون مى شود و اشاره مى کند: کسانى که از شهوات پى روى مى کنند، مى خواهند که شما بلغزید (به انحرافى عظیم مبتلا شوید) و منظور آنان هتک حرمت حدود الهى است; مثل زنا و ارتباط با زنانى که اسلام ازدواج با آنان را براى همیشه حرام کرده است.31
جلال الدین رومى مطالب جالبى درباره میل ها دارد:
میل و شهوت کر کند دل را و کور *** تا نماید گرگ یوسف شهد شور
میل ها همچون سگان خفته اند *** اندر ایشان خیر و شر بنهفته اند
چون که قدرت نیست خفتند این رده *** همچون هیزم پاره ها و تن زده
تا که مردارى درآید در میان *** نفخ صور حرص کوبد بر سگان
چون در آن کوچه سگى مردار شد *** صد سگ خفته بدان بیدار شد.
میل تن در سبزه و آب روان *** زان بود که اصل او آمد ز آن
میل جان اندر حیات و درحى است *** زان که جانِ لامکان اصل وى است
میل جان در حکمت است و در علوم *** میل تن در باغ و راغ است و کروم
میل جان اندر ترقّى و شرف *** میل تن در کسب اسباب و علف
میل و عشق آن شرف هم سوى جان *** زین یُحِّبُ و یُحبّون را بدان
میل و رغبت کان زمان آدمى است *** جنبش آن رام امر آن غنى است
شهوت از خوردن بود کم کن زخور *** یا نکاحى کن گریز از شور و شر
میل تو سوى مغیلان است و ریگ *** تا چه گل چینى زخاک مرده ریگ
بهداشت روان مطالب و عناوین بسیارى را شامل مى شود که در این مختصر نمى گنجند; مانند اضطراب، ترس، ناامیدى و یأس و نکات مشابه که از آن ها بحث نشد. ازدواج اضطراب را به تدریج به صورت کامل برطرف مى کند، البته شرط مهم آن اشتغال است. بیکارى افراد متدیّن را هم دچار آشوب فکرى، رنج و خودخورى مى کند. امید به زندگى و امید به رستگارى و حیات جاویدان موجب تلاش و کار و کوشش براى تأمین زندگى همسر و فرزندان مى شود. اقدام به ارضاى ناصحیح و خلاف شرع در تمایلات جنسى، موجب ترس، دلهره، اختلال در گردش خون، ترس از گناه، ترس از عقوبت، ترس از ابتلا به بیمارى هاى مقاربتى یا ایدز، ایجاد اسهال و یبوست مى گردد و حافظه و یادگیرى را دچار اختلال مى کند و گاهى افراد براى فرار از گناه، به مواد مخدر پناه مى برند.

پی نوشت ها :

1ـ محمدحسین بهشتى و دیگران، شناخت اسلام، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامى، ص 95.
2ـ ر.ک.به: مندراس، مبانى جامعه شناسى، ترجمه باقر پرهام، چاپ چهارم، سیمرغ، 1356.
3ـ ر.ک: جى. گود ویلیام، خانواده و جامعه، ترجمه ویدانا صحى (بهنام)، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1353.
4ـ جزوه اى مستقل تألیف علّامه طباطبائى صاحب المیزان که ظاهراً در پاسخ به کتاب خلقت انسان یدالله سحابى نگاشته اند.
5ـ فردریک ویلهلم نیچه، چنین گفت زرتشت، ترجمه حمید نیّر نورى، تهران، ابن سینا، 1351، ص 77 و 98
6ـ دهر: 1
7ـ کشف الآیات کتاب مقدّس، ص 3و4
8ـ ر.ک: گزیده اوپه نیشدها، ترجمه رضازاده شفق، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1345.
9ـ ر.ک: جوگ باسشت (در فلسفه و عرفان هند)، ترجمه نظام پانى پتى، تصحیح محمدرضا جلالى نائینى و شوکلا، تهران، اقبال، 1360.
10ـ ر.ک: شریعتمدارى، روان شناسى تربیتى، اصفهان، شهریار، 1342.
11ـ سیدمحمدحسین طباطبائى،المیزان،(دوره40جلدى)،ص79.
12ـ ر.ک: اسوالد شوارتز، روان شناسى جنسى، ترجمه صمد نورى نژاد، تهران، سپهر، 1364.
13ـ ر.ک: محسن شفایى، نفقه و آثار حقوقى و اجتماعى آن.
14ـ سید محمدحسین طباطبائى، پیشین، ج 4، ص 73
15ـ همان، ج 4، ص 86
16ـ رجوع کنیدبه سوره هاى نور،نساء،بقره درذیل موضوعات مذکور.
17و18ـ محمد حر عاملى، وسایل الشیعه، بیروت، داراحیاء التراث العربى، 1384 ق، ج 15، ص 3
19ـ محمدباقر مجلسى، شرح من لا یحضره الفقیه، ص 85
20ـ همان، ص 365
21ـ همان، ص 377.
22ـ همان، ج 8، ص 379
23ـ همان، ص 380
24ـ همان، ص 646
25ـ محمد حر عاملى، پیشین، ج 14، ص 10
26ـ راغب اصفهانى، مفردات فى الفاظ القرآن، ذیل واژه "رحم "
27و28ـ ر.ک: محمود بستانى، اسلام و روان شناسى، ترجمه محمود هویشم، مشهد، آستان قدس رضوى، 1372.
29ـ نهج البلاغه، کلمات قصار.
30ـ محمد حر عاملى، پیشین، ج 14، ص 6 و 7
31ـ سید محمدحسین طباطبائى، پیشین، ذیل آیات 23 ـ 27 سوره نساء

سایر منابع
ـ سیدکاظم ارفع، خانواده در مکتب قرآن و اهل بیت، تهران، انتشارات انجمن اولیاء و مربیان، 1369.
ـ حسین ادیبى، زمینه انسان شناسى، چ دوم، تهران، لوح، 1356.
ـ محمد شرقاوى، روان شناسى اسلامى یا بهداشت روانى و اخلاق در اسلام، ترجمه و تألیف سید محمدباقر حجتى، چ دوم، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامى، 1365.
ـ حسین مظاهرى، خانواده در اسلام، قم، شفق، 1364.
ـ آبراهام اچ. مازلو، به سوى روان شناسى بودن، ترجمه احمد رضوانى، مشهد، آستان قدس رضوى، 1371.
ـ سید ابوالقاسم حسینى، اصول بهداشت روانى، مشهد، آستان قدس رضوى، 1379.
ـ منوچهر محسنى، جامعه شناسى عمومى، چ چهارم، تهران، طهورى، 1357.
ـ مولانا جلال الدین رومى (بلخى)، مثنوى شریف، تهران، اسلامیه، 1338.
منبع :
ماهنامه علمی تخصصی معرفت - شماره 64

حسن زارع چهارشنبه 10 اسفند‌ماه سال 1390 ساعت 11:55 ب.ظ

0 نظر

مشاوره ژنتیک به چه درد می‌خورد؟

مشاوره ژنتیک به چه درد می‌خورد؟
نویسنده:دکتر محمدعلی نیلفروشان، فوق تخصص ژنتیک کودکان
تا آنجا که می‌توانیم باید از بروز بیماری‌های ژنتیکی در بچه‌ها پیشگیری کنیم چون اگر این مشکل اتفاق بیفتد یا درمان‌ناپذیر است یا درمان آن فوق‌العاده سخت است و با این همه پیشرفت در زمینه ژن درمانی اما باز هم صرف هزینه و تکنولوژی درمانی پیشرفته را می‌طلبد اما در همین جاست که شما می‌پرسید چه‌طور پیشگیری کنیم؟ من هم توجه و تعمق شما را روی ازدواج‌های فامیلی الزامی می‌دانم. دقت کنید ژن‌ها سه دسته‌اند یا مغلوب هستند، یا غالب و یا وابسته به جنس (برای مثال در جنس مرد یا زن بارز می‌شوند که بیشتر هم در جنس مذکر خودش را نشان می‌دهد مثال واضح آن هموفیلی است.) ژن مغلوب وقتی خودش را نشان می‌دهد که در شخص جفت باشد یا دو ژن مشابه باشد.
ممکن است من و شما الان ژن نهفته یک بیماری را داشته باشیم اما به آن بیماری مبتلا نمی‌شویم ولی اگر با یک نفر ازدواج کنیم که او هم یک ژن نهفته داشته باشد در فرزند ما این دو، جفت می‌شوند و فرزند ما مبتلا می‌شود. برای همین تاکید می‌کنیم پیش از ازدواج، در درجه اول مشاوره ژنتیک شوید. اگر آن را انجام ندادید در وهله دوم پیش از بچه‌دار شدن باید مشاوره ژنتیک کنید و اگر بازهم سهل‌انگاری کردید در اوایل بارداری انجام مشاوره ژنتیک الزامی است. چون در هفته 10 تا 12 حاملگی اگر مشکوک به عیبی در بچه شوند و سونوگرافی و آزمایش‌ها نشان داده شود تولد او مادر را به عسر و حرج می‌اندازد اجازه می‌دهند که بچه سقط شود. ما حتی توصیه می‌کنیم در صورت انجام ندادن مشاوره در بارداری، پس از تولد بچه بیمار این کار را انجام دهید. نگویید به چه دردی می‌خورد حالا که کار از کار گذشته! ما برای آینده و در مسیر پیشگیری از تکرار دوباره آن در حاملگی‌های بعدی و همچنین تشخیص نوع مشکل کودک شما نیازمند بررسی ژنتیکی و مشاوره هستیم.
اغلب شما فکر می‌کنید منظور از مشاوره ژنتیک یعنی آزمایش دادن، خیر، ما فقط قرار است با هم مشاوره و صحبت کنیم. برخی پرسش‌ها را تا سه نسل قبل می‌پرسیم تا شجره‌نامه‌تان را ردیابی کنیم. اگر در این گفتگوها فهمیدیم دختر عموی فلانی در خانواده مشکوک به ژن مغلوب یا غالب بوده آزمایش هم توصیه می‌کنیم. ممکن است حتی کسی ژن غالبی داشته و بیماری در او دیده شده اما آن را تشخیص نداده باشند. ما در این کنکاش‌ها دنبال ژن مغلوب یا مشکلی مخفی می‌گردیم که در ازدواج فامیلی بارز می‌شود چون دو تا سه برابر افزایش این خطر در ازدواج‌های فامیلی به نسبت افراد غیرفامیل دیده شده است.

حسن زارع چهارشنبه 10 اسفند‌ماه سال 1390 ساعت 11:52 ب.ظ

0 نظر

گفتنی‌ها و نگفتنی‌های جلسه خواستگاری

گفتنی‌ها و نگفتنی‌های جلسه خواستگاری
جلسه خواستگاری از جلسات تعیین‌کننده در زندگی آینده جوانان است. اگر هدف ما از برگزاری جلسات خواستگاری به دست آوردن آشنایی اولیه با کسی باشد که قرار است به همسری خود انتخاب کنیم پس باید برای این جلسه برنامه مشخصی داشته باشیم که ما را به این هدف برساند. برخی نکات به شما کمک می‌کند که بتوانید با هدایت بحث‌ها به هدفتان که شناخت بیشتر از خصوصیات طرف مقابل و شناساندن خودتان و خواسته‌ها و ایده‌هایتان به او است موفق‌تر عمل کنید.
بهتر است از طرح پرسش‌های کلی خودداری کنید. پرسش‌های کلی اغلب شما را به هدف نمی‌رساند. دریافت پاسخ‌های کلی در برابر سوالات کلی چشم انداز روشنی به شما نمی‌دهد و رفتارها و ویژگی‌ها در ابهام باقی می‌ماند. به‌عنوان یک اصل اساسی، مهم است که شما ابعاد زندگی و میزان اهمیت هر بعد را برای خود سطح‌بندی کنید. برای مثال وضعیت اقتصادی فرد از ابعادی است که بر زندگی شما تاثیر می‌گذارد. نوع نگاه طرف مقابل به زندگی، روابط فردی و اجتماعی، نوع برخوردهای او با محیط اطراف، جامعه و نزدیکان اصولی هستند که باید از طریق سوالات عملی آنها را بشناسید. برخی از این سوالات به توصیه کارشناسان به شرح زیر است:

• مسوولیت‌پذیری و انجام وظایف فرد:

بهتر است که در این زمینه نپرسیم آیا شما مسوولیت‌پذیرید یا نه، ما می‌توانیم سوالات دیگری مطرح کنیم که در نتیجه آن به همین شناخت برسیم؛ برای مثال: شما در چه تاریخی سرباز شدید؟ کی به سربازی رفتید؟ آیا غیبت هم داشتید؟ آیا در انجام کارها در خانواده با پدر و مادرتان مشاجراتی داشتید؟ آیا آنها کارهایی را به زور از شما می‌خواستند؟ رفتار همکاران‌تان با شما چگونه است؟ (اغلب افرادی که با خانواده، همکاران و دیگران مشاجره دارند و ناسازگارند، کسانی هستند که نسبت به انجام وظایف و مسوولیت‌های خود کوتاهی می‌کنند).

• ثبات فکری و احساسی فرد:

با سوالاتی متوجه شوید که آیا او شغل عوض کرده است؟ رشته تحصیلی خود را جابه‌جا کرده؟ آیا با دوستان هر چند وقت یکبار قطع رابطه می‌کند؟ به تناسب سنش چه چیزی اندوخته؟ برای مثال یک آقای 27 ساله چه میزان تحصیلات دارد، چه میزان تخصص دارد و میزان موفقیت او در محیط کاری‌اش چقدر است؟
همچنین سوال از رابطه‌های عاطفی او به طور مشخص مهم است. آیا او خواستگاران دیگری داشته است یا به خواستگاری دختران دیگر نیز
رفته است؟ تا چه اندازه به رفاقت در چارچوب روابط خانوادگی وفادار است؟ این سوالات نوع نگاه او را به روابط عاطفی و همچنین میزان پایبندی او را به تعهدات عاطفی و اخلاقی مشخص می‌کند.

• انعطاف‌پذیری:

این بند هم بسیار مهم است، ما باید با طرح سوالاتی متوجه بشویم این فرد چقدر انعطاف‌پذیر است و می‌تواند تغییرات را قبول کند.
به این سوال توجه کنید: ما آماده شده ایم که راس ساعت 18 به یک مسافرت برویم، ناگهان تلفن زنگ می‌زند و یکی از اقوام که از شهرستان آمده، خواهان آدرس دقیق منزل ما است که به میهمانی ما بیاید، در این هنگام شما چه کار می‌کنید؟
شیوه پاسخ‌گویی به این سوال مهم است نه خود جواب.اگر فرد بگوید: «به آنها می‌گوییم برنامه مسافرت داریم و نمی‌توانیم در خدمت شما باشیم.» نشانه انعطاف‌ناپذیری است. اگر فرد بگوید: «به آنها می‌گوییم قدمتان روی چشم بفرمایید.» این هم نشانه انعطاف‌ناپذیری است. در حالی که فرد منعطف به راه‌های دیگری به غیر از بلی یا خیر نیز توجه دارد. برای مثال می‌گوید: «باید ببینم سفر ما چقدر اهمیت دارد؟ آن فامیل کیست؟ ضرورت میهمانی آمدن او چیست؟ اهمیت رفتن به این سفر برای ما چقدر است؟»، یعنی بررسی همه جوانب.

• تقسیم وظایف و نقش زن و مرد:

شما می‌توانید با مثال‌هایی، کارها و مسوولیت‌های خانه را مطرح کنید و از او بپرسید به نظر شما چه کسی این کارها را باید انجام دهد. خرید، تصمیم‌گیری، کارهای منزل، نگهداری بچه، ادامه تحصیل، تفریحات و...

• مسایل اقتصادی خانواده:

این بند هم باید با سوالات ریز و جزیی همراه باشد. برای مثال میزان خرجی که برای جشن عروسی در نظر دارید و نوع تالار آن را مشخص کنید؟ محل مسکونی چگونه و کجاست؟ مشترک، شخصی یا اجاره‌ای است؟ درآمدهای زن و مرد چگونه در خانواده هزینه می‌شود؟ تصمیم گیرنده کیست؟

• میزان استقلال یا وابستگی فرد:

مثال‌هایی فرضی بزنید که برای مثال شما دوست دارید در شهر دیگری زندگی کنید و نظر او را جویا شوید؟ سوال‌های فرضی مطرح کنید که مادر و پدر شما یا مادر و پدر وی توصیه‌ای به شما دارند، شما باید چگونه با آنها برخورد کنید. یا سوال‌هایی از این قبیل: فکر می‌کنید هر چند روز یک‌بار باید به خانواده‌هایمان یا اقوام خود سر بزنیم؟

• صفات شخصی و روانی:

افسردگی، پرخاشگری، اضطراب، وسواس، سوءظن، زودرنجی، کج‌خلقی، تنهایی، ترس‌ها، سابقه‌های بستری و درمان و... جزو مهم‌ترین مسایلی است که باید بررسی شود. بهتر است با نشانه‌های این اختلالات آشنا باشید و با سوال و دقت در نشانه‌ها اگر مشکلی وجود دارد به آن پی ببرید. همچنین صفاتی مانند خسیس بودن (حسابگر)، ولخرج بودن (دست و دلباز)، بی‌خیال بودن (اجتماعی بودن)، منزوی و بی‌علاقه به تفریح بودن (اهل تفکر و مطالعه بودن)، پیگیر بودن (سمج)، سهل‌انگار بودن (سخت‌گیر نبودن) و... جزو مسایلی است که می‌تواند با مثال‌های عملیاتی پرسیده شود. برای مثال از او سوال کنید شما بیشتر حسابگر هستید یا دست و دلباز ؟ تا فرد هر کدام را انتخاب کرد احساس بدی نداشته باشد.

• مسایل اعتقادی و اخلاقی:

این سوالات را باید بر اساس آنچه خود هستید، طراحی کنید، اگر به مواردی اعتقاد ندارید، باید با طرح سوال‌های متناسب و ریز بررسی کنید که فرد مقابل در این زمینه در تعارض با شما نباشد.

• دوستان:

شناسایی دوستان فرد و خصوصیات این دوستان، مسایل زیادی را درباره همسر آینده شما مشخص می‌کند. سوالاتی مانند اینکه چند تا دوست صمیمی‌داری؟ (تعداد زیاد آن نشانه برونگرا بودن و تعداد کم آن نشان دهنده حساسیت، زودرنج بودن و درونگرا بودن است)، با کدام دوستت صمیمی‌ هستی و او چه خصوصیت جالبی دارد؟ (پیش‌بینی اینکه اگر بخواهی در آینده خیلی خوب در کنار آن طاقت بیاوری باید چنین باشی)، با کدام دوستت ارتباط کمتری داری، یا آن‌که از او خوشت نمی‌آید، چه صفاتی دارد؟ (مهم از این نظر که اگر چنین هستی، در زندگی با این فرد مشکل‌دار خواهی شد).

• خانواده فرد:

سوالات دقیق از خصیصه‌های متعدد خانواده و تعلقات آنها، تحصیلات، فرهنگ، شغل و فرزندان دیگر خانواده که ازدواج کرده‌اند و شیوه ارتباط عروس‌ها و دامادهای آنها با خانواده و...، هم به شناسایی شما نسبت به این خانواده بیشتر کمک می‌کند.

• بیماری‌های جسمی، معلولیت‌ها و... در فرد و خانواده او:

این مورد باید مستقیم سوال شود. خیلی‌ها در جلسات شناسایی دروغ نمی‌گویند اما ملزم به این نیستند که همه چیز را بگویند. برای مثال اگر بپرسید شما بیماری مزمن یا حادی داشته‌اید؟ جواب صحیح می‌دهند اما اگر نپرسید ضرورتی برای توضیح این موارد در خود نمی‌بینند.
منبع: http://www.salamat.com

حسن زارع چهارشنبه 10 اسفند‌ماه سال 1390 ساعت 11:48 ب.ظ

0 نظر

ازدواج، خوبش خوب است، بدش بدتر!

ازدواج، خوبش خوب است، بدش بدتر!
نتایج تازه‌ترین تحقیقات درباره ازدواج
آنچه می‌خوانید، بر اساس تحقیقاتی است که استیون ناک، استاد جامعه‌شناسی دانشگاه ویرجینیا، پیرامون «علل و پیامدهای تغییرات در خانواده آمریکایی» انجام داده است. بر همین اساس باید در ابتدا ذکر شود که عواملی که در «نفع بیشتر مردان از ازدواج» مطرح می‌‌شود، عواملی جامع و مانع برای جامعه ایرانی نیست و با توجه به اعتقادات مسلمانان در زمینه ازدواج باید تاکید کرد که نفع طرفین از ازدواج خیلی بیشتر از مطالب عنوان شده است.
با توجه به تحقیقات، افراد متاهل عموما افراد سالم‌تری هستند و عمر طولانی‌تری دارند و از سلامت عقلانی و نفسانی بیشتری برخوردارند، شاد‌ترند و در آمد بیشتری دارند.
هرچند ازدواج تاثیرات مثبتی را در هر دو جنس موجب می‌‌شود اما ذی نفع اصلی آن مردان هستند. مردان در تمام اموری که ازدواج در آنها تاثیر دارد، منفعت بیشتری به دست می‌آورند و انتفاع زنان از ازدواج در صورتی حاصل می‌‌شود که یک رابطه زناشویی مطلوب و کانونی گرم و صمیمی‌ ایجاد شود.
مردان متاهل بیش از مردان مجرد در زمینه فعالیت‌های اجتماعی و معقول درگیر می‌شوند و پاداش چنین فعالیت‌هایی به صورت اعتبار به ایشان برمی‌گردد. مردان متاهل تابعیت خود از روابط غیررسمی ‌یا دوستانه را با شرکت در روابط مبتنی بر نقش‌های اصولی جایگزین می‌کنند و در واقع به این طریق اجتماعات خصوصی خود را تغییر می‌دهند، آنها در اجتماع بر نقش‌هایی تاکید می‌کنند که جزئی از کانون‌های اجتماعی هستند مانند نقش‌های مذهبی و اقتصادی.

بالاخره خوب یا بد؟

گه گاه اخبار متفاوتی هم درباره فواید ازدواج و یا فواید مجرد بودن منتشر می‌شود و آدم حیران و سرگردان می‌شود که آیا بالاخره برای سلامت جسم و روانمان ازدواج خوب است یا بد؟!
محققان آمریکایی اعلام کرده‌اند که سختی عروق کرونر قلب در زنانی که شوهران خشن دارند و یا مدام با شوهران‌شان جروبحث دارند، بیشتر است. علت آن است که زنان به دوستی و محبت در زندگی مشترک توجه بیشتری نسبت به مردان نشان می‌دهند و مردها بیشتر به شرایط و اوضاع عینی زندگی علاقه‌مندند.
در خبر دیگری، دانشمندان آمریکایی اعلام کردند زنانی که زندگی مشترک خوبی دارند نسبت به زنان مشکل‌دار در زندگی زناشویی کمتر در معرض عوامل مولد بیماری قلبی قرار می‌گیرند. حتی مشخص شد در زنان مطلقه یا مجرد احتمال داشتن نشانگان متابولیک که زمینه‌ساز بیماری قلبی است، دو برابر زنانی است که ازدواج کرده و از زندگی مشترک رضایت دارند. تحقیق دیگری نشان داد که ازدواج بد و مشکل دار موجب می‌شود زن و شوهر هر دو دچار استرس زیاد‌تری بشوند که این استرس در سراسر روز و حتی در محل کار با آنها بوده و سبب افزایش فشار خون در آنها می‌شود و همین مساله احتمال حمله قلبی یا مغزی را بیشتر می‌کند.
و اما یک تحقیق جالب دیگر: زنان متاهل بیشتر از مجردها رژیم لاغری می‌گیرند که البته دلیل آنها برای این‌کار بیشتر آن است که به سلامت اهمیت می‌دهند و نکته جالب‌تر اینکه شوهران این خانم‌ها هم مجبورند رژیم بگیرند چون غذای آن چنانی در منزل نیست که میل کنند؛ و اما دانشمندان دانشگاه تگزاس باز هم معتقدند که ازدواج ناموفق و پر جنگ و جدال افراد را بیمار می‌کند.

تاهل و روابط اجتماعی

دانشمندان دانشگاه تگزاس می‌گویند میان سلامت و روابط اجتماعی ارتباطی قوی وجود دارد و ازدواج یکی از مهم‌ترین روابط اجتماعی است که روی سلامت تاثیر می‌گذارد اما حلقه ازدواج تنها ضامن سلامت نیست و باید این ازدواج موفق باشد تا تاثیر مثبت آن ‌را مشاهده کنیم، درضمن با توجه به اینکه افراد متاهل سالم‌تر از مجردها هستند، تنها عامل سلامت آنها کیفیت روابط زناشویی است و صرف ازدواج دلیل حفظ سلامت نیست.

پیوند تجرد و فشار خون

جالب اینکه این اثر با بالا رفتن سن بیشتر می‌شود! محققان دانشگاه شیکاگو به نتایج جالبی رسیده‌اند: افراد تنها،‌ در مواجهه با شرایط تنش‌زا بیشتر احساس ترس می‌کنند و قدرت رویارویی آنها با مشکلات کمتر از متاهل‌هاست و افراد تنها به‌طور منفعل با استرس برخورد می‌کنند یعنی از هیچ‌کس درخواست کمک و حمایت نمی‌کنند و یا سعی می‌کنند از موقعیت تنش‌زا فرار کنند و روش حل مشکل در آنها ضعیف است. این مسایل موجب می‌شود احتمال افزایش فشار خون در افراد تنها بیشتر باشد (حتی اگر جوان باشند) و هر چه سن این افراد بالاتر می‌رود، فشار سیستولیک بیشتر می‌شود.

ازدواج و سلامت

براساس تحقیق دانشمندان دانشگاه پیتسبورگ اگرچه پیش از این اعلام شده بود که مردان متاهل سالم‌تر هستند اما در زنان این مساله به کیفیت ازدواج بستگی دارد. یعنی در صورتی ازدواج موجب بهبود سلامت زنان می‌شود که آنها از این ازدواج راضی و خشنود باشند و در این صورت سلامت قلب آنها بالا رفته، سبک زندگی در آنها بهتر شده و با مشکلات عاطفی کمتری روبه‌رو می‌شوند. حتی این زنان اضافه وزن کمتری دارند و سطح کلسترول خون آنها پایین‌تر است و بیشتر ورزش می‌کنند.
یکی از دلایل این امر آن است که خانم‌ها نسبت به جنبه‌های منفی زندگی‌ مشترک حساس‌تر از آقایان هستند. دلیل دیگر آنکه خانم‌ها بهتر از آقایان از همسرشان حمایت می‌کنند. باز هم تاکید می‌شود که این تاثیرات فقط در افراد متاهل دیده نمی‌شود و باید متاهل موفق باشید تا از ازدواج بهره مثبت ببرید، چون ازدواج نامناسب و ناموفق کاملا تاثیر منفی دارد و حتی منبع استرس به حساب می‌آید.

حسن زارع چهارشنبه 10 اسفند‌ماه سال 1390 ساعت 11:46 ب.ظ

0 نظر

ازدواج‌های دوطبقه

ازدواج‌های دوطبقه
گفتگو با دکتر پروین ناظمی درباره اختلاف فرهنگی خانواده‌ها در پیوندهای زناشویی

خانم دکتر، تشابه فرهنگی خانواده‌ها در امر ازدواج چقدر اهمیت دارد؟

تشابه فرهنگی از جمله اولویت‌های اصلی است. مثلا تصور کنید اعضای یک خانواده موقع نشستن، پا را جلوی بزرگتر دراز نمی‌کنند. خوب این مساله اگر در خانواده‌ای دیگر وجود نداشته باشد، حمل بر بی‌احترامی ‌می‌شود. البته ممکن است دو فرهنگ کاملا یکدیگر را نپوشانند یا هم‌پوشانی نداشته باشند اما می‌توانند به یکدیگر نزدیک شوند. در هر صورت فرهنگ‌های متفاوت موجب می‌شود تا روش‌های تربیت متفاوت شود و زمینه برای سوءتفاهم ایجاد شود.

بعضی دخترخانم‌ها و آقاپسرهای جوان گهگاه مدعی می‌شوند که شناخت کاملی از هم دارند و این شناخت، به ایجاد علاقه بین آنها منجر شده است اما خانواده آنان و فرهنگ خانوادگی‌شان با هم متفاوت است، چکار باید کنند؟

ببینید تنها رابطه عاطفی مهم است. منطق و اندیشه ضربدر عاطفه برابر است با خوشبختی و رضایت. دو نفر ممکن است به موازات احساسات، شناخت کاملی از هم داشته باشند و از یکدیگر احساس رضایت کنند و این موضوع حتی به پایداری رابطه عاطفی آنها نیز کمک می‌کند.
به هر حال نمی‌توان همیشه به طور کامل منطقی فکر کرد و تصمیم گرفت یعنی نمی‌توان همه اولویت‌های ازدواج را مو به مو رعایت کرد و مواقعی پیش می‌آید که خود عقل هم بر این تصمیم است که با شناخت کامل، رابطه عاطفی با کسی ایجاد کند که انسان را درک می‌کند. به هر حال خانواده‌ها پس از آشنایی با یکدیگر همپوشانی فرهنگی خواهند داشت مگر اینکه از نظر فرهنگی خیلی با هم متفاوت باشند یعنی از نظر سنت‌های رفتاری با هم در بیشتر زمینه‌ها مغایرت داشته باشند.

بیشترین و بزرگترین اختلاف فرهنگی خانواده‌ها که موجب بروز طلاق و جدایی می‌شود، کدام است؟

نوع نگرش و نوع تفکرشان به زندگی.

یعنی چه؟ کمی‌توضیح می‌دهید؟

با ذکر یک مثال، این موضوع را توضیح می‌دهم. ببینید در یک خانواده این باور وجود دارد که داماد مثل فرزند یا پسر بزرگ خانواده است. درنتیجه می‌خواهند دایم او را نزد خود داشته باشند و اتفاقا این‌کار از روی محبت و احترام است. از طرفی خانواده پسر هم همین باور را درباره عروس دارند و عروس را همانند دختر خود دوست دارند.
حالا حدس بزنید این دو خانواده چگونه با یکدیگر رفتار خواهند کرد؟ از طرفی اعضای خانواده عروس می‌خواهد روی داماد خود حساب کنند و به او وابسته می‌شوند و از طرفی خانواده داماد نیز علاوه بر علاقه خود به پسرشان می‌خواهند عروس را پیش خود نگه دارند و مانند دختر خود به او وابسته می‌شوند. درصورتی که این دو نفر نتوانند توقعات هر دو طرف را برآورده کنند، هریک از طرفین تصور می‌کنند که داماد یا عروس خانواده، فرزندشان را از آنها جدا کرده و می‌خواهد تحت نفوذ خود در بیاورد.

اتفاقا مشابه چنین موردی را عده‌ای از خوانندگان هفته‌نامه پرسیده‌اند. راهکار پیشنهادی شما چیست؟

ببینید مهمترین موضوع این است که جوانان بنشینند و با والدین خود صحبت کنند و به آنها بگویند که می‌خواهند با یکدیگر زندگی کنند و برای خودشان تصمیم بگیرند و اختیارشان دست خودشان باشد.
البته احترام پدر و مادر در هر زمان و حالتی واجب است ولی در عین رعایت احترام باید مواضع خود را مشخص کنند.
در بسیاری از اوقات، اختلاف سنت‌های رفتاری در بین خانواده‌ها وجود دارد که موضوع حادی نیست و ممکن است با سنت‌های رفتاری یکدیگر ادغام شود اما پافشاری هر یک از اعضای دو خانواده و تعصب شان بر این موضوع موجب بروز اختلاف نظر می‌شود. در حقیقت این خانواده‌ها هستند که هنوز فرزندشان را از آن خود می‌دانند و نمی‌توانند بپذیرند که آنها هم حق دارند برای خود زندگی کنند.