خودکشی و عوامل آن

خودکشی و عوامل آن
بر اساس تعریف مورد توافق جهانی،خودکشی تنها راه و آخرین راه برای از بین بردن خود آگاهی فرد در مورد خود است.
اصطلاح خودکشی تنها زمانی مورد استفاده قرار می گیرد که اولا:شخص اگاهانه اقدام کرده باشد وثانیا:منجر به از دست رفتن خود گردد ودر صورتی که منجر به از دست رفتن خود نگردد از اصطلاح "اقدام به خودکشی"یا"خودکشی نافرجام"استفاده میشود.
خودکشی یکی از پدیدههای تاسف آوری است که دارای ابعاد شناخته شده ی روانی،اجتماعی،فرهنگی،بیولوژی وپیامدهای اقتصادی،انسانی وغیره می باشد این موضوع نه تنها به خاطر گسترش وشیوع جهانی ان بلکه به علت وجود زمینه های مساعد کننده برای وقوع این پدیده واجد اهمیت است.خودکشی وعلل وانگیزه های آن از جمله مشکلات اجنماعی است.این پدیده غیر عادی در تمام جوامع اعم از ابتدای ترین تا پیشرفته ترین انها وجود داشته است وتوجه محققین علوم اجتماعی،بهداشت روانی وعموم مردم را به خود جلب نموده است.گسترش روزافزون خودکشی در سالهای اخیر باعث شد تا سازمان جهانی بهداشتی روز 10سپتامبر را به عنوان "روز جهانی پیشگیری از خودکشی"معرفی کند و در این روز برای برخی از کشورها برنامه های خاصی در نظر بگیرد.
گرچه خودکشی مهمترین معضل در جهان نیست اما آمارهای که از سوی سازمان بهداشت جهانی (W H O)وسازمانهای بهداشتی کشورها منتشر میشود نگرانی جهانی از میزان خودکشی جوانان را افزایش داده است.
آمار ظرف 50سال گذشته به میزان 60%در جهان افزابش داشته است.در هر سال حدود یک میلیون انسان خودکشی می کنند .میانگین آمار خودکشی در جهان 16نفر به ازای هر 100000نفر است و به طور متوسط در هر 40 ثانیه یک نفر خودکشی می کند این گزارش پیش بینی می کند که درسال 2020این تعداد به 5/1میلیون نفر در سال برسد.در حال حاضر خودکشی برای افراد15 تا 44 سال یکی از عوامل اصلی مرگ است. خودکشی های نافرجام حدود 20برابر تعداد خودکشی هایی هستند که منجر به مرگ می شوند. 
در بررسی این مسئله مانند هر کدام از مسائل اجتماعی باید به دو بعد کمی وکیفی توجه کرد بعد کمیت که خود متناسب با جامعه خاص پدیده مورد نظر مورد توجه قرار می گیرد.ودر بعد کمیت که به نظر می رسد که اساس تحلیلهای جامعه شناختی بر آن استوار است یعنی اینکه چه عواملی دست به دست هم می دهند و باعث به وجود آمدن این حالت می شوند .
خودکشی پدیده ای چند علتی است واز جمله علل اقدام به خودکشی در همه جا و همینطور در شهرستان مهران می توان به 1-اختلافات خانودگی 2-مشکلات عاطفی 3- مشکلات لقتصادی 4- مشکلات روحی وجسمی 5- مشکلات تحصیلی و غیره اشاره کرد
در شهرستان مهران حدود 50%علت خود کشی در سال 86 ناشی از مشکلات خانوادگی بوده است که نسبت به سال 85 این علت حدود 20% کاهش یافته است در سال 86 حدود 33%علت خود کشی ناشی از مشکلات روحی و روانی می باشد ودر مقایسه با سال 85 حدود 20% رشد داشته است و در نتیجه طی سالهای 85و86 میزان خودکشی مربوط به نارحتیهای روحی و روانی سیر سعودی داشته است .
در جامعه شناسی خودکشی بیش از آنکه یک پدیده ی فردی باشد یک پدیده ی فرهنگی اجتماعی است و دلایل آن را باید در ساختار و مناسبات اجتماعی جست وجو کرد.نظریه روانشناسی به طورکلی به عوامل روانی وفردی توجه دارد نظریه شناختی خودکشی را نمونه ای از رفتار حل مسئله می داند. در نظریه ی روانپزشکی، خودکشی یک بیماری روانی است که ریشه ی ان را باید در سایر بیماریهای روانی جستوجو کرد. در نظریه ی زیستی بین خصوصیات زیستی و جسمی افراد که معمولا ارثی است و رفتارهای آنان ارتباط نزدیکی وجود دارد.
بیان مسئله
یکی از علتهای مرگ و میر در دنیای امروز که به دست خود انسان حادث می شود خودکشی است.بالا رفتن میزان خودکشی در طی دههای اخیر و همچنین به کار بردن شیوه های دردناک خود و تاسف برانگیز و خشن خودسوزی بویژه در میان قشر جوان و بخصوص متاهل به عنوان یک مغضل اجتماعی اذهان زیادی را به خود مشغول کرده است.
بر اساس امار جهانی خودکشی در بیشتر کشورها سومین مرگ و میر جوانان و نوجوانان و بطور کلی هشتمین عامل مرگ و میر در دنیاست. بنا بر این امار زنان سه برابر مردان اقدام به خودکشی میکنند. ولی از این میان 6درصد زنان و 5درصد مردان خودکشی موفق دارند. به عبارتی دیگر مردان در حدود سه برابر زنان بر اثر خودکشی می میرند.
ایران سومین کشور جهان است که در آن آمار خودکشی موفق زنان افزایش یافته ودر حال پیشی گرفتن از آمار خودکشی مردان است.دو کشور دیگر که رتبه های یک و دو را دارند عبارتند از:1-چین و2- هندوستان. در کشور ایران استان ایلام جزء استانهایی است که میزان بالای خودکشی دارد که در سال 83 از این لحاظ رتبه ی اول را به خود اختصاص داده است. اما در شهرستان مهران که منطقه ی تحت بررسی ماست آمار میزان خودکشی در حد پایین و در حد طبیعی است بنابراین یکی از علتهای انتخاب موضوع و مسئله ی محقق در واقع پایین بودن میزان خودکشی شهرستان مهران نسبت به میزان متوسط استان می باشد که محقق در این تحقیق به دنبال این است که دریابد علت اینکه شهرستان مهران نسبت به سایر شهرستانها و متوسط استان رشد کمتری از لحاظ خودکشی دارد چیست.
مبانی نظری تحقیق
در سال 1737فونتن برای نخستین بار کلمه ی "suicid"را در فرانسه به کار برد. این اصطلاح بعدا در سال 1762 درآکادمی پذیرفته شد. گابریل دهی آن را چنین تعریف نمود عمل خود کشتن به نحوی که معمولا آگاهانه به منظور رسیدن به مرگ، مرگ در اینجا می توان راه وصول به مقصود و یا خود هدف باشد.
اسیکترول در سال 1821 نخستن دانشمندی است که خودکشی را از نظر روانی وروانپزشکی بررسی نموده است. پس از وی در سال 1856 بریراردبوسمونت در رساله ای به نام "خودکشی و جنون خودکشی" این مسئله را بررسی نمود. در حال حاضر نظریه های گوناگونی در مورد خودکشی و علل اقدام به خودکشی وجود دارد که عبارتند از:نظریهای جامعه شناختی، روانشناختی، زیستی و...
نظریه های جامعه شناختی خودکشی: از نظر جامعه شناختی خود بیش از آنکه یک پدیده فردی باشد یک پدیده فرهنگی، اجتماعی است و یا به عبارت بهتر یک آسیب اجتماعی است و دلایل آن را باید در ساختار و مناسبات اجتماعی جستوجو کرد.
با توجه به ارتباط تنگاتنگی که بین فرد و جامعه وجود دارد که ساخت وروابط اجتماعی بر افراد تاثیر می گذارد و در واقع رفتارهای فرد بازتابی از ساختار و مناسبات اجتماعی هر جامعه است. عوامل مهم مؤثر بر خودکشی را می توان به شرح زیر ارائه داد: 1- عوامل فرهنگی 2- عوامل اقتصادی 3-عوامل اجتماعی و...
امیل دورکیم خودکشی را به چهار دسته تقسیم می کند:
1- خودکشی خودخواهانه : هرگاه انسان از جامعه اش بر کنار افتد وبه امیال شخص اش واگذار شود او برای خودکشی خودخواهانه آمادگی میابد
2-خودکشی دیگرخواهانه: به مواردی راجع است که جودکشی بر اثر شدت عمل مکانیسم تنظیم رفتار صورت می گیرد ونه ضعف آن
3-خودکشی تقدیرگرایانه: این نوع خودکشی بر عکس آنومی ناشی از تحمیل بیش از حد هنجارها و قوانین بر فرد است .
4- خودکشی آنومی: این نوع خودکشی ار گسیختگی بیش از حد هنجارهای جامعه و بی بند و باری روی می دهد .
به طور کلی طبق دیدگاه این دسته از نظریه پردازان میزان خودکشی به درجه ی آمیختگی وکنترل افراد توسط جامعه بستگی دارد .
نظریه ی روانکاوی خودکشی : مهمترین نظریه در بعد روانکاوی نظریه فروید است. فروید در توضیحات مربوط به غرایز، روان پویایی و سازکارهای دفاعی به تبیین علل خودکشی می پردازد در مورد غرایز فروید به وجود دو غریزه ی اساسی در انسان معتقد است 1- غریزه ی زندگی که منشا سازندگی، آفرینندگی و عشق به معنای وسیع ان است و سبب ادامه ی فرد و نوع بشر است 
2-غریزه ی مرگ که در تخریب، ویرانگری، پرخاشگری و جنگ خود را نشان می دهد اگر غریزه ی مرگ به جهان بیرون از فرد متوجه شود سبب پرخاشگری و کشتن انسانهای دیگر می شود واگر به دنیای درون روی کند موجب خودکشتن می گردد. بنابراین خودکشی ناشی از غریزه ی مرگ و در واقع پرخاشگری خودکشی درونی شده است. فروید در توضیح این مطلب در کتاب (داغداری و ملانکومی،1917م)خودکشی را در دو فصل ملانکومی آورده است و آن را عمل پرخاش جویانه علیه لیبیدو تعریف کرده است. فروید نفرت از خویشتن را که در افسردگی مشاهده می شود ناشی از خشم معطوف به یک شیء مورد علاقه توصیف نمود، خشمی که چنین افرادی آنرا به سوی خود باز می گردانند. فروید خودکشی را حد اعلای این پدیده دانسته و تردید داشت که کسی بدون میل سرکوب شده پیشین خودکشی کند.
در دیدگاه فروید غریزه ی مرگ در همه ی انسانها وجود دارد اما زمانی که فرد با اختلالات فردی و اجتماعی روبه رو می شود تقویت می گردد و خودکشی را در انسان تقویت می کند از طرفی خودکشی با تمایل فرد با دیگر کشی نیز همراه است و از این رو در هر خودکشی سه عنصر اساسی وجود دارد 1- تمایل برای کشتن دیگری که از احساس نفرت سرچشمه می گیرد 2- تمایل برای کشته شدن که از احساس گناه ناشی می شود 3- تمایل برای مردن که حاصل ناامیدی است .
فروید در نظریه ی روان پویایی خود نیز به تبیین خودکشی می پردازد و آن را به عنوان یک بیماری روانی درنظر می گیرد که از اختلالات بخشهای سه گانه ی شخصیت یعنی نهاد، خود و فراخود ناشی می شود.
یونگ نیز از جمله نظریه پردازانی است که بعد از فروید نظریاتش در این زمینه مطرح است یونگ معتقد است آرزوهای نا خودآگاه برای احیای حیات معنوی وروانی در فردی که زندگی برایش معنایی ندارد دلیل خودکشی است . سالیوان: خودکشی را بیانگر شکست تضادهای شخصی حل نشدنی می داند . لایتمن:اصرار می کند که من در خودکشی تباه وضایع شده است خواه به سبب ناتوانی ویا ضعف و درگذر از نیست به مرحله عمل به خودکشی چنین است اگر چه توفیقی حاصل نشده و به مرگ نینجامیده باشد و این ناکامیها و نمونه ها از 5درصد تجاوز نمی کند. 
کارل مینگر:براساس تحقیقات روانکاوی خود عقیده داشت خودکشی برگردان یک جنایت است وی خودکشی راقتل وارونه، دیگرکشی معکوس را ناشی از خشم شخص به فرد دیگر معرفی می کند که متوجه درون می شود یا به عنوان بهانه ای برای مجازات مورد استفاده قرار می گیرد.
نظریه های روانشناسی خودکشی: در این نظریات نقش فرد در تصمیم گیری برای خودکشی مورد تایید قرار می گیردو به طور کلی به عوامل روانی و فردی توجه دارند در روانشناسی برای اولین بار توسط زیگموند- فروید در ائخر قرن نوزدهم این موضوع (خودکشی) به دین صورت تشریح شد به طور کلی نظریه های روانشناسی مربوط به خودکشی را می توان به سه گروه تقسیم کرد 
دسته ی اول: گروهی از نظریه پردازان روانشناسی، عامل رفتار (فرد) را بیشتر مورد توجه قرار می دهند که رفتار ادمی را نه عوامل بیرونی بلکه عوامل درونی تعیین می کنند و از همین رو است که بسیاری از مردم در برابر مشکلات فردی و اجتماعی با صبوری و مقاومت آنها را تحمل می کنند و برخی ناتوان از تحمل آنها دست به خودکشی می زنند این دیدگاه متعلق به نظریه پردازان روانکاوی است که از جمله می توان به فروید، سالیوان، لایتمن و کارل مینگز نام برد .
دسته ی دوم: گروهی از این نظریه ها به محیط با وضعیت رفتار توجه دارند و معتقدند کسانی که خودکشی می کنند افراد بخصوصی نیستند بلکه انسانهایی هستند که ذر محیط یا وضعیت نابسامانی قرار گرفته اند و هر کس در چنین وضعیتی قرار گیرد این گونه رفتار را از خود نشان خواهد داد.
از جمله اندیشمندان این دسته از نظریه پردازان روانشناسی که نقطه ی مقابل دیدگاه روانکاوی است، کلاراتامپسون می باشد او بر خلاف فروید معتقد است که خودکشی وتجاوز به دیگران مربوط به ناکامی های زندگی هستند و از روابط میان اشخاص بر می خیزد .
دسته ی سوم: گروهی دیگر از نظریه های روانشناسی هم به عامل رفتار (فرد) و هم به وضعیت رفتار (محیط) توجه دارند و معتقدند که نوع رفتار هر فرد حاصل کنش متقابل میان عامل رفتار و وضعیت رفتار است به این صورت کژ رفتاری نه به صورت ناگهانی بلکه در طول زمان و به تدریجی شکل می گیرد این نظریه ها بیشتر مربوط به دیدگاه روانشناسی اجتماعی است که در بررسی علل خودکشی، عوامل اجتماعی و روانی را در ارتباط با یکدیگر مورد توجه قرار می دهند 
از جمله نظریه پردازان این دسته می توان هورنای و تالیوان را نام برد. هورنای معتقد است ناامیدی، تحمل رنجهای فراوان، از خود بیگانگی و تلاش برای حصول ایده ها در زندگی از جمله عواملی هستند که باعث خودکشی می شوند و همچنین تالیوان خودکشی را ناشی از کنش های متقابل که مبنی بر نفرت و انزجار باشد، می داند. اما در این میان دو دیدگاه اولی (روانکاوی (رفتاری))(روانشناختی( شناختی)) نظریات روانشناختی بیشتر مطرح است.
نظریه های روان پزشکی خودکشی: از دیدگاه روان پزشکی خودکشی یک بیماری روانی است که ریشه ی آن را باید در سایر بیماریهای روانی جستوجو کرد. اختلالات روانی و شخصیتی ارتباط مستقیم دارند. در عین حال که خود کشی خود یکی از نشانه های اجتلالات روانی است. مهمترین اختلالات روانی که با خودکشی ارتباط بیشتری دارند به شرح زیر است: 
1-افسردگی 2- اضطراب 3-پرخاشگری 4- اختلالات سایکوتیک وسایر اختلالات شخصیتی.
نظریه زیستی خودکشی: بر اساس این نظریه بین خصوصیات زیستی و جسمی افراد-که معمولا ارثی است- و رفتارهای آنها ارتباط نزدیکی وجود دارد. از این رو می توان بر اساس خصوصیات جسمی، ویژگیهای روانی انسانها را تعیین کرد. با توجه به رابطه ی ساخت بدن با شخصیت انسان، افراد را می توان به گروههای زیر تقسیم کرد.
1-تیپ آندومروف: از بظر جسمی چاق واز نظر روانی-اجتماعی آرام و خوشگزران هستند. 
2-تیپ مزومروف: از نظر جسمی عضلانی و از نظر ویژگیهای رفتاری پرجاشگر، فعال، نامختلط، ماجراجو، بی تفاوت نسبت به دیگران و پر سروصدا هستند.
3-تیپ اکتومروف: از نظر جسمی لاغر واز نظر خصوصیات روانی خودار، گوشه گیر، تحریک پذیر، عصبی و حساس هستند
با توجه به این تقسیم بندی افرادی که از نوع اکتومروف هستند بیشتر از تیپهای دیگر در معرض آسیبهای روانی از جمله خودکشی قرار می گیرند
بی آنکه بخواهیم نوع شخصیت انسانها را تنها در چارچوب ویژگیهای جسمی انان محدود کنیم باید بپزیریم که وضعیت جسمی بر رفتارهای انسان مؤثراست و این تاثیر بویژه در سنین بحرانی مانند نوجوانی و سالمندی بیشتر میشود از طرفی بررسیهای ژنتیکی اخیر وجود ژن خودکشی و ژن افسردگی را در انسان مورد تاثیر قرار داده است و این نیز بر نقش عوامل زیستی می افزاید.
سن نیز به عنوان یک عامل زیستی با خودکشی در ارتباط است. تحقیقات نشان داده است که خودکشی در سنین کودکی کمتر صورت می گیرد اما در دوره نوجوانی به علت بحران بلوغ و به سبب مشکلات مربوط به تحصیل میان سالی به علت مشکلات زندگی و مسولیت فرزندان بیشتر می شود. بیشترین نرخ خودکشی در سنین 15تا35 سالگی است.
عوامل مهم و موثر زیستی بر پدبده خودکشی را می توان به شرح زیر ارائه داد: معلولیتهای جسمی و ذهنی، بیماریهای مزمن جسمی، بیماریهای درمان ناپذیر، بیماریهای دوران سالمندی و بیماریهای ارثی.
نظریه های روانشناسی، روان پزشکی وزیستی بر خلاف نظریه جامعه شناختی که به عوامل اجتماعی توجه دارد در علت یابی رفتارهای انسان به عوامل روانی وفردی توجه دارند و در مورد خودکشی این عوامل رامؤثر می دانند اما آنچه در تحقیقات مسلم شده است خودکشی پدیده ای است که عوامل متعدد فردی، روانی و اجتماعی در شکل گیری آن نقش دارند از این رو برای دست یابی به علل خودکشی توجه به همه ی این عوامل ضروری است. 
چارچوب تئوری حاکم در تحقیق:
ازآنجا که پدیده خودکشی خود حاصل عوامل بسیار متعدد از جمله شرایط اجتماعی، اقتصادی، روانی و جسمانی و ... می باشد و به طور کلی اینکه خودکشی یک پدیده اجتماعی است و از سوی دیگر سایر دیدگاهها به غیر از جامعه شناسی بیشتر سعی بر تاکید بر یک جنبه داشته اند و از طرف دیگر تنها دیدگاه جامعه شناسی است که سعی می کند به تمام عوامل در بستر ساخت جامعه توجه نماید لذا در این پژوهش سعی نموده ایم به علت جامع تر بودن دیدگاه جامعه شناسی و تسلط بیشتری که بر این دیدگاه بالاخص تئوری دورکیم داریم چارچوب نظری این تحقیق را بر پایه نظریه دورکیم در دیدگاه جامعه شناسی قرار می دهیم.
و با در نظر گرفتن این دیدگاه که در آن بین همبستگی اجتماعی و خودکشی رابطه مستقیمی برقرار می سازد و روشی که در پیش گرفته ایم به تجزیه وتحلیل این موضوع بپردازیم.
روش تحقیق:
بر مبنای تئوری های حاکم فرضیه های زیر در این پژوهش مورد آزمون قرار می گیرند.
1- به نظر می رسد که میزان ارتکاب به خودکشی میان زنان بیشتراز مردان لست.
2- به نظر می رسد که خودکشی در سنین جوانی بیشتر از سنین نوجوانی و پیری است.
3- به نظر میرسد که رایج ترین وسیله ی ارتکاب به خودکشی استفاده از مواد اشتغال زا نظیر نفت و... است.
4- به نطر می رسد که افراد ساکن رستاها بیشتر از افراد شهرنشین دست به خود کشی می زنند.
5- به نظر می رسد که بین افزایش اختلافات خانوادگی و افزایش خودکشی رابطه وجود دارد.
6- به نظر می رسد که میزان خودکشی در شهرستان مهران نسبت به میزان متوسط استان کمتر است.
متغیر های مستقل تحقیق شامل جنس، سن، وسیله ی خودکشی، محل سکونت، میزان اختلافات خانوادگی و میزان خودکشی در شهرستان مهران می باشند و متغیرهای وابسته میزان اقدام به خودکشی و علل وعوامل این پدیده در شهرستان مهران می باشد
جامعه ی آماری:
 جامعه ی آماری این پژوهش کل جمعیت شهرستان مهران می باشد که آمار مربوط به این جمعیت را از بهزیستی این شهرستان اخذ نموده ایم
تجزیه و تحلیل اطلاعات: با توجه به این که عنوان پژوهش حاضر"بررسی علل و عوامل مؤثر در پدیده خودکشی طی دو سال 85و86 می باشد لذا جمع فراوانی این دو سال را در جدولها ارائه می دهیم و با
فرضیه شماره 1: به نظر می رسد میزان ارتکاب به خودکشی در میان زنان بیشتر از مردان است.
بر طبق آمار جهانی زنان سه برابر بیشتر از مردان اقدام به خودکشی می کنند. زنان با توجه به مشکلات زیادی که دارند و آسیب پذیری زنان که آنها را بیش ازپیش در برابر مشکلات ضعیف کرده و همچنین خشونت مردان نسبت به زنان و تجاوزهای جنسی که ممکن است به بعضی از زنان بشود و در مواردی هم آگاهی نداشتن زنان نسبت به حقوق خود، در موقع برخورد با مشکلات اقدام به خودکشی می کنند. در برخی موارد آنها از خودکشی به عنوان یک اعتراض استفاده می کنند علیه مشکلاتی که برای انها به وجود می آید.
آمار اقدام به خودکشی در میان زنان در شهرستان مهران بیشتر است طبق جدول شماره1 از تعداد 13 مورد اقدام به خودکشی در سالهای 85 و86 هفت مورد آن یعنی 54% مربوط به زنان است که نشان می دهد آمار اقدام در میان زنان بیشتر لست. در نتیجه فرضیه شماره1 مورد تایید قرار می گیرد.
فرضیه شماره 2- به نظر می رسد که خودکشی در سنین جوانی بیشتر از سنین نوجوانی و پیری است.
با آغاز سنین جوانی انسان وارد مرحله جدید و متفاوتی از زندگی می شود در آغاز جوانی بحران بلوغ مشکلات زیادی برای جوانان به وجود می آورد جوان در این سن بیشتر با محیط اجتماعی رابطه پیدا می کند و می خواهند مستقل باشند در تصمیمات زیادی که باید در این مرحله بگیرند اکثر خانواده ها در این مورد دخالت می کنند که موجب اعتراض جوانان میشود. جوانان باید در این مرحله از مشاوره دیگران استفاده کنند اما بعضی از آنان این را یک مشکل می دانند وممکن است برای رهایی از آن به گمراهی بروند. طبق آمار معمولا سنین 15تا30 سالگی بالاترین میزان شیوع خودکشی را دارند. در شهرستان مهران از مجموع 13 مورد اقدام به خودکشی در سالهای 85و86 یازده مورد یعنی 84.5% آن در سنین جوانی بوده است. جدول شماره 2 این آمار را نشان می دهد. در نتیجه فرضیه شماره 2 مورد تایید قرار می گیرد.
فرضیه شماره 3- به نظر می رسد که رایجترین وسیله برای ارتکاب به خودکشی استفاده از مواد اشتغال زا نظیر نفت و غیره است .
افرادی که اقدام به خودکشی می کنند از وسایل گوناگونی می توانند استفاده کنند. مثلا(نفت،قرص،تیغ،طناب،سم وکیسه ی پلاستیکی) استفاده از این وسایل به عواملی بستگی دارد اولین و مهمترین عامل در دسترس بودن وسیله است.
دومین عامل تقلید است به تقلید از افرادی که قبلا خودکشی کرده اند. سومین عامل میزان تحصیلات ومحل سکونت است یعنی هر چه میزان تحصیلات فرد زیاد باشد و در شهر زندگی کند از وسایل بهداشتی نظیر قرص بیشتر استفاده می کند. در شهرستان مهران طبق آمار جدول شماره 3 درطی سالهای 85و86 درصد استفاده از نفت (30.7درصد) با درصد استفاده از سم و مواد شیمیایی برابر است اگر میزان استفاده از قرص را-به دلیل مشابهت- با مواد شیمیایی جمع ببندیم این میزان از درصد استفاده از نفت زیادتر می شود (46درصد). در نتیجه فرضیه شماره3 رد می شود.
فرضیه شماره 4: به نظر می رسد که افراد ساکن روستاها بیشتر از افراد شهرنشین دست به خودکشی می زنند.
افرادی که در روستاها زندگی می کنند معمولا از لحاظ اجتماعی نسبت به افراد شهرنشین محدودیتهای زیادی دارند. افراد ساکن روستاها باید طبق موازین وآداب ورسوم خاص آن جامعه زندگی کنند افرادی که این آداب و رسوم را زیر پا بگذارند از طرف دیگر روستاییان طرد می شوند این عمل موجب منزوی شدن آنها می شود و این تنهایی خود موجب بیماریهای روانی می شود و افسردگی را در پی دارد در روستاها معمولا امکانات رفاهی و تفریحی کم است و مردم اوقات فراغت خود را نمی توانند برنامه ریزی کنند که موجب بی حوصلگی و دیگر اختلالات می شود.
در شهرستان مهران طبق آمار جدول شماره4 در طی دو سال 85و86 از تعداد13 مورد اقدام به خودکشی 8 مورد یعنی 5/61 درصد در روستاها بوده است و 4 مورد یعنی 7/30 درصد در بخشها و 1 مورد یعنی 7/7 درصد در شهر بوده است. در نتیجه فرضیه شماره4 مورد تایید قرار می گیرد.
فرضیه شماره5: به نظر می رسد بین افزایش اختلافات خانوادگی وافزایش خودکشی رابطه وجود دارد.
از جمله علل خودکشی که شیوع زیادی دارد اختلافات خانوادگی است آمار نشان می دهد از بین علل خودکشی اختلافات خانوادگی تاثیر بیشتری بر میزان ارتکاب به خودکشی دارد در هر جامعه که میزان اختلافات خانوادگی زیاد است آمار خودکشی نیز بالاست. در شهرستان مهران هم این موضوع با توجه به آمار خودکشی مورد تایید قرار می گیرد در طی دو سال 85و86 در این شهرستان از تعداد 13 مورد اقدام به خودکشی8 مورد آن یعنی 5/61 درصد آن به علت مشکلات خانوادگی بوده و 3 مورد یعنی 07/23 درصد به علت مشکلات روحی و روانی بوده است. جدول شماره5 این آمار را نشان می دهد. با توجه به آمار جدول ونمودار شماره5 فرضیه شماره5 مورد تایید قرار می گیرد .
فرضیه شماره6: به نظر می رسد میزان خودکشی در شهرستان مهران نسبت به میزان متوسط استان کمتر است.
در استان ایلام میزان ارتکاب به خودکشی در حد بالایی است به طوری که این استان در سال 83 رتبه ی اول از لحاظ میزان اقدام به خودکشی را به خود اختصاص داده است. در سال 85 در این استان ازهر 100000 نفر 459 نفر و در سال 86 از هر 100000 نفر 587 نفر اقدام به خودکشی کرده اند در حالی که در شهرستان مهران از هر 10000 نفر 36/2 نفر اقدام به خودکشی کرده اند که میزان پایین ودر حد طبیعی این پدیده را نشان می دهد در هر 100000 نفر در شهرستان مهران طی دو سال 85و86 6/23 نفر اقدام به خودکشی کرده اند که در مقایسه با متوسط سالهای 85و86 استان ایلام که در هر 100000 نفر 523نفر(میانگین دوسال) اقدام به خودکشی کرده اند رقم پایینی است.در نتیجه فرضیه شماره6 مورد تایید قرار می گیرد.
بحث و نتیجه گیری
از آمارهای که در این تحقیق آمده است به این نتیجه می رسیم که میزان اقدام به خودکشی در شهرستان مهران پایین است.
به طوری که از هر 10000 نفر 36/2 نفر اقدام به خودکشی می کنند یعنی از هر 100000 نفر 6/23 نفر اقدام به خودکشی می کنند که رقمی پایین و در حد طبیعی است در مقایسه با آمار کل استان که از لحاز خودکشی جزء اولین استانها با میزان بالای خودکشی است و از هر 100000 نفر در سال86 ، 578 نفر اقدام به خودکشی کرده اند میزان پایینی را نشان می دهد.
همانطور که پدیده خودکشی چند علتی است کم بودن آن را هم باید معلول چندین علت دانست اول از همه باید اشاره ای داشته باشیم به عوامل آب وهوایی در شهرستان مهران. مهران در منطقه ی گرم و خشک قرار دارد در بدن ساکنان مناطق گرم نشین-از لحاظ روانشناسی – ژنی به وجود می آید که آنها را درمقابله با مشکلات مقاوم و صبور می سازد. هر چند از عوامل جنگ تحمیلی نمی توان چشم پوشید اما در بعضی موارد این عامل باعث اقدام نکردن به خودکشی شده است. مثلا به صورت جمعی در کنار هم بودن در مناطق یا اردوگاههاگفتیم که با بیشتر بودن اختلافات خانوادگی میزان خودکشی هم زیاد می شود این مسئله را با اشاره به زندگی خانوادگی یکی از ایلهای ساکن مهران بررسی می کنیم.
ظبق مشاهدات آقای شفیعی، آداب غذا خوردن این خانواده ها اینطور است که وقتی سفره راپهن می کنند با وجود مهمان در آن خانه همه ی اعضای خانواده بزرگ و کوچک، دختر و پسر، سر سفره می نشینند به این صورت نه پسر خانواده احساس خودبزرگ بینی می کند نه دختر احساس حقارت. در مورد ازدواج اگر پسری بخواهد از دختری خواستگاری کند با کمک خانواده که دراکثر موارد بدون سخت گیری پا پیش می گذارند از خانواده دختر خواستگاری می کنند که با موافقت کردن آنها به خرید می روند هر کدام از فامیل یک کالای اساسی برای زوج جوان می خرند که در مورد مخارج اولیه ی زندگی مشکلی نداشته باشند در این صورت اختلافات به حداقل می رسند.
در مورد مشکلات روحی وروانی چون خانواده ها معمولا پر جمعیت اند یا به صورت گسترده هستند اغلب این مشکلات در خانواده حل می شوند.
در مورد وضعیت اقتصادی با توجه به فرصتهای زیاد شغلی که برای مردم بخصوص مردم کم سواد ایجاد شد،مثلا با بازشدن گمرک مهران و همزمان تاسیس بسیاری از دفاتر مربوط به خدمات رسانی به آن، کار کردن در بازارچه مرزی، تردد زائرین عتبات عالیات و ...مشکلات اقتصادی مردم در این سالها به حداقل رسیده است که موارد اقدام به خودکشی به علت مشکلات اقتصادی به صفر رسیده است.
پس میزان اقدام به خودکشی در شهرستان به علتهایی که ذکر شد در مقایسه با کل استان در حد پایینی است ومی توان گفت که این آمار در شهرستان مهران در حد طبیعی است.
منابع و مآخذ:
* اسلامی سنب،علی،وزهرا بجنوردی،(1376)،بحران خودکشی،انتشارات فردوسی،چاپ اول
* محسنی،منوچهر،(1366)،انحرافات اجتماعی(انگیزه و علل خودکشی)،انتشارات مروی،چاپ اول
* تایلر،اس،(1376)،جامعه شناسی خودکشی،ترجمه(علی موسوی نژاد)،انتشارات اصفهان،چاپ اول
* مورون،پییر،(1366)،خودکشی( پیدایش،علل،درمان)،ترجمه(سهند مازیار)،انتشارات رسام
* آرون،ریمون،(1372)،مرحله اساسی اندیشه، ترجمه(باقر پرهام)،تهران،چاپ سهند
* استینگل،اریون،(1347)،خودکشی و قصد خودکشی،ترجمه(حیمد صاحب جمع)،تهران،انتشارات اشرفی
* کوزر، لوئیس،(1366)، زندگی و اندیشه بزرگان جامعه شناسی، ترجمه(محسن ثلاثی )، تهران، چاپ دوم
* بیرو، آلن، (1361)فرهنگ علوم اجتماعی، ترجمه(باقر ساروخانی)،تهران، انتشارات کیهان
* تیلور،استیو،(1361)،جامعه شناسی خودکشی، ترجمه(رسول ربانی، ابراهیم انصاری،مجید کارشناس)، تهران، انتشارات آوای نور،چاپ اول
* طریقتی،شکراله،(1353)،خودکشی(سمپوزیو خودکشی)،تهران، انتشارات نور
* جلیلی،بهروز،(1374)،خودکشی اورژانس ترین-اورژانس روانپزشکی اطفال،تهران،انتشارات علوم پزشکی
* جزوه ی : خودکشی(بررسی آماری در جهان ،ایران،علل و عوامل اجتماعی و روانی) ،پزشکان بدون مرز سایت اینترنتی ویکی و پدیا-آفتاب
*جزوه ی : بررسی علل و عوامل مؤثر بر افزایش نرخ خودکشی در استان ایلام،(تابستان1372) نویسنده محسن تبریزی، استانداری ایلام (معاونت امور فرهنگی و پیشگیری بهزیستی استان ایلام)
* جزوه ی : خودکشی و علل آن ،(1373)،(مخصوص مدرسین و کارشناسان دانشگاه علوم پزشکی ) معاونت امور فرهنگی و پیشگیری بهزیستی استان ایلام